ปฏิภาณช่วยให้นิพพานได้มั้ย

คนเจ้าปัญญา ฉลาดหลักแหลม คิดเหตุผลได้
มากมาย มีส่วนช่วยให้บรรลุธรรมได้ไหม

ตอบ

ไม่เกี่ยวนะ เจ้าปัญญา ปฏิภาณดี มันเป็นเรื่องของ
สัญญาสังขารทำหน้าที่ คิดนึกตอบโจทย์ได้ดี
ฉลาด แยกแยะเก่ง ฉะฉานว่องไว ส่วนหนึ่งมาจาก
ประสบการณ์ชีวิต กับอีกส่วนหนึ่งเป็นเรื่องของ
บุญทำกรรมแต่งด้วย แทนที่จะหลงพึงพอใจ
กำหนดรู้ไปเลยว่า สัตว์โลกย่อมเป็นไปตามกรรม
เช่นนี้เอง ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว เป็นธรรมดา

ในเมื่อปฏิภาณเป็นเรื่องของสัญญาขันธ์ สังขารขันธ์
การไปยินดีก็เท่ากับไปเพิ่มความมีอุปาทานขันธ์
เข้าไปอีก พระพุทธองค์ทรงสอนให้ละอุปาทานขันธ์
ทั้ง ๕ ว่าโดยย่ออุปาทานขันธ์ทั้ง ๕ เป็นตัวทุกข์
คนมีปฏิภาณอย่าชะล่าใจ เอาแต่เหตุผลเชิงตรรกะ
เพราะนั่นเป็นเหตุผลอย่างโลกียะเท่านั้นเอง
ให้มาเฉลียวใจกำหนดรู้ทุกข์ตามความเป็นจริงให้ดี
ความยึดมั่นถือมั่นเป็นทุกข์ ธรรมทั้งปวงไม่ควร
ยึดมั่นถือมั่น ละอุปาทานขันธ์อะไร สังขารจะมา
วิ่งพล่านเป็นพระเอก มีแต่ทุกข์ทั้งนั้นแหละ ดูให้ดี

 

ปฏิภาณ เป็นสิ่งที่ดี
ปฏิภาณเป็นเลิศ เป็นคุณสมบัติข้อหนึ่ง ในปฏิสัมภิทา ๔ ประการ

 

เคยได้ยินพ่อแม่ครูบาอาจารย์ท่านกล่าวว่า
ท่านเสวยสุขเป็นกำไรอยู่ แต่ท่านก็เทศน์สอน
สอนไม่ให้ติดสุข แต่สอนให้หัดสงบ (สำนวนผมนะ)
ฟังแล้วก็เข้าใจได้ทันทีว่า สุขที่ท่านเสวย มันเป็น
กำไร เป็นผลอันไม่คาดหวังไม่ติดใจ นิพพานเป็นสุข
อย่างยิ่ง นิพพานใครเขาติดสุข แต่นิพพานเป็นสุขอย่างยิ่ง คงไม่งงเนอะ

 

ขอบพระคุณท่านเจ้าของกระทู้ครับผม ช่วยสะกิดเตือนใจกระผมได้ดีมากครับ

 

ในมหาปัญญาสูตร ระบุปฏิภาณปัญญา อันเปนส่วนในปฏิสัมภิทา. ไม่เกี่ยวกับ
การทำให้ได้ โสดาปฏิผล

การจะได้โสดาปฏิผล อาสัยแค่ คบหาสัตบุรุษ ฟังธรรม โยนิโสมนสิการ. และ
ปฏิบัตให้สมควรแก่ธรรม


ในพระไตรปิฏกจึงระบุว่า คนเจริญปฏิสัมภิทาสี่ ปฏิบัติเพื่อความไพบูลย์ของ
ปฏิสัมภิทาจะมีได้ตั้งแต่ เสขะบุคคล7. และ กัลยาณปุถุชน(โพธิสัตว์)

ส่วนอรหันต์ คือ ฐานะบุคคลปัญญาไพบูลย์

 

ดังนั้น ระวังไปจับธรรมแบบตรรกะศาสตร์

เหนคนปัญญาร่าเริง ไว หนา คำภีราจารย์ ไม่ใกล้ ฯ
แล้วอย่ารีบร้องเหมาเข่งว่า. ไม่มีมรรคผล

คือ เขาอาาจะเปน. โสดาบันขึ้นไป จนถึง อานาคามีมรรค

หรือ อาจจะเปน ปุถุชนกิเลสไม่เคยตัดลายามเรือหายเกิดตายนับไม่ถ้วน

ยกตัวอย่าง พระอานนท์ เปนโสดาบัน แต่มี ปฏิสัมภิทาญาน4

พูดง่ายๆ

คืออย่าตัดสินที่การพูดธรรม. จะต้องเข้าไปนั่งใกล้ ฟังธรรม. แยบคายพิจารณาให้ดีๆ
แล้ว ปฏิบัติพิสูจน์ จึงจะตัดสินได้ว่า. มีธรรมหรือไม่มีธรรม

 

พูด อีกแง่หนึ่ง. เวลาจิตไปเหน ปฏิปทาเพื่อปฏิสัมภิทาสี่ อย่าขี้หดตดหาย

จริงอยู่ มันไม่ได้ส่งผลต่อ. การได้มรรคญาณผลญาณ


แต่อย่า มาตัดกุสล. อย่ารีบร้อน อิ่มในกุสล.

อย่าปฏิเสธ. อย่า วาดภาพให้มันน่ากลัว


คุณจะบรรลุธรรม หรือไม่บรรลุธรรม

มันอยู่ที่ท่าน. เข้าหาสัตตบุุรุษ ฟังธรรม ใคร่ครวญ และปฏิบัติได้สมควรแก่ธรรม แค่ไหน. อย่างไร

 

คิดว่ากลางๆครับ

ปฏิภาณ ไหวพริบ ก็ได้มาจาก กรรมให้ผล
ใครจะมีมากน้อย ก็จากกรรมของตน


อย่างพระจูฬปันถก ท่านก็มีปฏิภาน มีปัญญาความฉลาด น้อย
นั่นก็เพราะ มาจากกรรมแต่อดีตชาติ


คนที่มีปฏิภาณ ไหวพริบ ความฉลาด ปัญญาดี

แต่จะได้ ดีหรือไม่
มันอยู่ที่ผู้กระทำว่าใช้ไปในทางไหน
ใช้ไปในทางดี ก็ได้ดี สำเร็จมรรคผลนิพพาน

ใช้ไปในทางชั่ว ก็ไปนรกหมกไหม้ไป

 

ดีครับ มุ่งความสมบูรณ์แห่งอรรถแห่งธรรมกัน

 

เอิ่ม. ต้องดูกันก่อนนะคับว่า. กว่าจะเปนปฏิภาณปัญญา จะต้อง อาสัยปัจจัยใด

จะต้องมี วิราคะนุปัสสนา.....มีนิโรธนุปัสสนา......ฯ. มีการตามเหนการสลัดคืนจิต
นุปัสสนา เนืองๆ. จนเกิด. จิตมันพรากออกจากขันธ์ เกิด. หาสะสภาวะ


ดังนั้น


อย่า โง่ ลายาม. ไปจับ. ปฏิภาณ. ที่เปนภาษาคนไม่เคยสัมผัสรู้เหน

ไปหยิบบัญญัติโง่ๆ. ปฏิภาณโลกๆ. ไม่เคยปฏิบัติภาวนา

แล้วทะลึ่ง. ไปพูดว่า. พวกมี ปฏิภาณปัญญา ยังเอาไปใช้ทางผิดๆได้อีก


สันติ!!!!

 

สุตตะมยปัญญา จินตมยปัญญา โยนิโสมนสิการ ช่วยให้นิพพานได้

 

สัมมัปปธาน ๔

ภาวนาปธาน เพียรให้กุศลเจริญขึ้น นี้เป็นทางที่ถูกต้อง

 

ศีล สมาธิ ปัญญา เกิดมากจากขันธ์ห้า
สังขารนี้แหละ เป็นทุกข์ เป็นเหตุให้เกิดทุกข์
สังขารธรรมนี้แหละ ถ้ามีศีล มีศรัทธา มีจาคะ มีสุตตะ มีโยนิโสมนสิการ เป็นมรรคเป็นเหตุนิพพาน

 

ก็จริง จริงๆ ผมกล่าวในส่วนของปฏิภาณแบบโลกๆ
แต่มีคนลากยาวไปมากกว่านั้น ก็แอบเขียนคำจำกัดความไว้ข้างบนแต่ต้นกระทู้อยู่แล้ว แต่ก็ไม่ว่ากัน
ถ้าอยากให้มันครบทุกมุมก็ไม่ว่ากัน ถือว่าไม่เสีย
วัตถุประสงค์ก็จบครับ

 

ฮี้ๆๆๆๆ

ต้องแยกแยะ. พวกพักรวม. กับ คำครู นะฮับ

คำครู ร้อยละร้อย จนใจ. จำต้องกล่าวอนุโลมไปตามโลกวิบัตบัญญัติ

มันต่างกับ. โลกวิบัติยัญญัติพักรวมกระโดดงับ. ตั้งแต่ต้น

ถ้าอ่านที่ผมย้อนแย้งแล้ว. เขาใจว่า. ผมปรามาสครู สงสัยยังมีต่อมติ่ง

แต่ถ้า. อธิบาย ใคร่ครวญ. แล้ว อ้อ. แยกออกได้ เหนความแยกออกได้
แลอยู่ กำหนดรู้หาสะนั้นด้วย

 

แล้วแต่จะมอง ให้เท่าทันสังขารก็แล้วกัน
จบท้ายคือธรรมทั้งปวงไม่ควรยึดมั่นถือมั่น

 

กำหนดได้ พึง. รู้ว่า. ถูกต้องสัมผัสด้วยปัญญาอันยิ่ง

กำหนดรู้การสัมผัส นั้นด้วย

กำหนดรู้ว่า. กำหนดรู้สัมผัสนั้นได้ พึงรู้ว่า. รู้อรรถ

เพราะว่ารู้อรรถ. จึง รู้ว่ารู้ธรรม

เพราะรู้ว่าปัญญา รู้ธรรมนั้น ก้ เกิด. ดับ. ด้วยเหตุแห่ง หาสะ พรากจากขันธ์อยู่(ไม่ใกล้)

กำหนดรู้ปฏิภาณนั้นด้วย...........

 

ก่อนจบท้าย เจริญสังขารคือกายและใจ ที่เป็นกุศลให้มากก็แล้วกัน

 

ก่อนจบ. ช่วยแยกอีกตัวด้วยฮับ


จินตมัยปัญญา. มี เฉพาะใน มหาสัตว์ ที่ไม่ลา

มหาสัตว์ใด. กระจ้อยสัตว์ใด. บรรลุธรรม เพราะ ปัญญาชำระกิเลส
ย่อมอาสัย การเข้าสัตตบุรุษ. ฟังธรรม ใคร่ครวญ. ปฏิบัติสมควรแก่ธรรม

จึงชื่อว่า สุตมัยยปัญญา

 

อย่าลืมอีก ข้อนะฮับ

ประเภทปฏิสัมภิทา ต้องเรียนกับผู้สำเร็จ ปฏิสัมภิทา อันนี้ช่วย. กำหนดรู้ไว้ด้วย

สัททาวิหาริก 500 องค์ ของ พระจักขุบาลสุขวิปัสโก เปนปฏิสัมภิทาทั้งหมด


ดังนั้น. เกิดธรรมเอก แล้วแลอยู่ อย่าไปวาดภาพว่า. ไม่เคยเหน ก้เท่านั้น