พระบูรพาจารย์ในภาคอีสาน อันดับแรก

จะเห็นได้ว่าแม้นสำนักสงฆ์บ้านหนองผือจะมีขนาดเล็ก เป็นวัดป่าที่การเดินทางแสนทุรกันดารมาก เมื่อราว 50 - 60 ปี ที่ผ่านมา ที่มีแต่เพียงทางเดินเท้าเท่านั้น และต้องเดินลัดป่าข้ามเขา ที่มีภัยอันตราย เช่น จากสัตว์ป่า อย่างเสือหรือช้าง ในการเข้าไปในหมู่บ้านชาวผู้ไท ในหุบภู เพราะแม้แต่ในปัจจุบันการเดินทางก็ยังไม่สะดวกนัก แต่นั่นเมื่อมองถึงอุดมการณ์ ความศรัทธา ความใคร่ต่อธรรม ของคณะ พระธุดงค์กรรมฐานที่ท่านเหล่านั้นฝึกฝนอบรมมาดี จึงมิได้เป็นอุปสรรคใดๆ ต่อการเดินทางเพื่อเข้าไปรับ การอบรมธรรมจากพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต
"พ่อแม่ครูบาอาจารย์" หรือการได้เข้าไปกราบพระสุปฏิปันโน ของบวรพุทธศาสนา ดังรายนามของคณะศิษยานุศิษย์ของพระอาจารย์มั่น ที่รวบรวมมา (2544) และต่อมาคณะสงฆ์ธุดงค์กรรมฐานเหล่านั้น ได้เป็นครูบาอาจารย์ของภิกษุสืบวงศ์พุทธศาสนาของภาคอีสานและสังคมไทย ท่านปฏิบัติต่อกันอย่างเคารพ ดังจะเห็นว่าพระผู้มีอาวุโสน้อยมักจะเดินทางไปกราบคารวะ พระผู้มีพรรษามากในโอกาสต่างๆ เป็นแบบอย่างและเป็นที่เคารพกราบไหว้ของประชาชนทั้งประเทศ นอกจากคณะศิษย์ของท่านจะเป็นเสาหลักในการค้ำพระพุทธศาสนาในประเทศไทยให้รุ่งเรือง มั่นคงถาวร ในทศวรรษที่ 2500 เช่น หลวงปู่ตื้อ หลวงปู่สิงห์ หลวงปู่แหวน หลวงปู่ฝั้น หลวงปู่เทสก์ หลวงปู่ชอบ หลวงปู่หลุย หลวงปู่คำดี หลวงปู่ลี หลวงปู่สาม หลวงปู่หล้า หลวงพ่อชา หลวงปู่สุวัจจ์ หลวงพ่อพุธ หลวงพ่อวิริยังค์ หลวงพ่อสมชาย เป็นต้น แล้ว ยังเป็นศูนย์รวมจิตใจในภาวะที่ประเทศเกิดภาวะวิกฤติทางเศรษฐกิจ จากการออกมาร่วมโครงการผ้าป่าช่วยชาติ ภายใต้การนำของ องค์หลวงตาบัว เป็นต้น
นอกจากนี้วัตรปฏิบัติ จากการอบรมของพระอาจารย์มั่น ทั้งในระหว่างการออกธุดงค์ และการจำพรรษาในช่วงปลายที่วัดป่าบ้านหนองผือ ยังมีอิทธิพลและมีผลยิ่งต่อการอนุรักษ์ทรัพยากรชีวภาพ (Biological Resource Conservation)ในเมืองไทย ด้วยวิถีแห่งพุทธธรรม (Buddhist Knowledge) ตามวัดป่าต่างๆที่คณะศิษย์ของท่านและศิษย์รุ่นหลังๆที่เป็นคณะศิษย์ของศิษย์ท่าน ที่ยังคงยึดฮีตคอง การปฏิบัติแบบ พระสายวัดป่า กระจายไปตามพื้นที่และท้องถิ่น ภาคต่างๆทั่วประเทศไทย
ฉะนั้นเราจะกล่าวว่าสำนักสงฆ์เล็กๆมิได้มีความสำคัญ มองข้ามไป หรือชุมชนชาวนาเล็กๆบ้านหนองผือ ที่ไม่มีไฟฟ้า ใช้แต่ตะเกียง ขี้ใต้ ไม่มีน้ำประปา จะไม่มีความสำคัญมิได้ เพราะชาวหนองผือ คือผู้ค้ำคณะสงฆ์ธุดงค์กรรมฐาน แม้นดูภายนอกจะเป็นเพียงชุมชนชายขอบ แต่กลับสำคัญยิ่งนัก กรณีบ้านหนองผือ ย่อมสะท้อนให้เห็นว่า ใช่ว่าการค้ำจุนหรือการพัฒนาและดูแลประเทศ จะหมายเพียงแค่เป็นเรื่องของรัฐหรือเจ้าหน้าที่รัฐเท่านั้นจะมีความสามารถทำได้ บางครั้งรัฐทำก็ล้มเหลว เพราะฉะนั้นด้วยหลักธรรมชาติข้อนี้จึงควรเปิดโอกาสให้คนในชุมชนในท้องถิ่น มีสิทธิในการดูแลจัดการทรัพยากรและบริหารชุมชนตัวเองในเรื่องต่างๆ ภายใต้ระบอบประชาธิปไตยอย่างแท้จริง​

 

พระอาจารย์มหาบัว ญานสัมปันโน หรือพระคุณเจ้าหลวงตาบัวของชาวไทยเรา เวลาที่ท่านกล่าวถึง บ้านหนองผือคราวใด ท่านมักจะพูดถึงด้วยซาบซึ้งน้ำใจชาวบ้านหนองผือไม่ลืม แม้นจะเป็นเพียงหมู่บ้านชาวนาที่มีเพียงไม่กี่หลังคาเรือนเท่านั้นในยุคนั้น "ที่ว่าอย่างถึงใจนะ บ้านหนองผือเรานี้ พ่อแม่ครูอาจารย์มาอยู่ที่นี่ บรรดาพี่น้องชาวหนองผือนี้ หัวใจเป็นธรรมทั้งแท่งๆ ตั้งแต่ลูกเล็กเด็กแดงถึงผู้ใหญ่สุดในหมู่บ้าน แล้วบ้านนี้แต่ก่อนมีจำนวนครัวเรือน 70 หลังคาเรือน แล้วพระหลั่งไหลเข้ามาในวัดหนองผือจำนวนมากน้อยเพียงใด แต่ก่อนไม่มีตลาด การไปมาหาสู่กันแทบจะไม่มี พี่น้องชาวหนองผือนี้ขวนขวายด้วยน้ำพักน้ำแรง ไม่ได้คำนึงถึงความทุกข์ความจน เลี้ยงพระมาทั้งวัดๆ
​

 

ในบ่ายวันหนึ่ง (ปี พ.ศ. 2546) กล่าวว่า ท่านเองก็เป็นพลพรรคเสรีไทยชาวนาสายท่านปรีดี แห่งบ้านหนองผือ ในสมัยนั้น นายเตียง ได้ออกมาบ้านหนองผือ เพื่อหาชายฉกรรจ์ เพื่อเข้าร่วมในการต่อต้านผู้รุกรานอินโดจีน ทั้งไทย ลาว เวียดนาม และพากันไปฝึกอาวุธที่ปลายนาท้ายหมู่บ้าน ภายใต้การดูแลการฝึกของอดีตขุนพลภูพาน "เตียง ศิริขันธ์" โดยที่ฝ่ายหญิงหรือสาวชาวนาบ้านหนองผือ เช่น คุณยายสิงห์ อัคพิณ ปัจจุบัน วัย 74 ปี (พ.ศ.2546) ภรรยาของคุณตา จะสนับสนุนเรื่องเสบียง และทอผ้าขาวเพื่อให้หลวงปู่มั่น เขียนยันต์เพื่อเป็นกำลังใจในการเข้าต่อสู้ของพลพรรคเสรีไทยชาวนาอีสาน และที่บ้านหนองผือนี่เอง ที่นายเตียง ศิริขันธ์ ขุนพลแห่งเทือกภูพาน มีภรรยา เป็นสาวงามผู้ไท ในระหว่างรอนแรม หลบซ่อนเพื่อภารกิจกอบกู้ชาติ ที่นางคอยดูแลห่วงใย ชายหนุ่มนักต่อสู้คนนั้น มิห่างกาย

การเดินทางไปเยือนหมู่บ้านชาวนาแห่งนั้น "บ้านหนองผือ" ทำให้ผู้เขียนเห็นความสำคัญของหมู่บ้านชาวนายิ่งขึ้น มิอาจที่จะมองข้ามหมู่บ้านชาวนา เหมือนอย่างที่ภาครัฐเคยทำให้มองว่าเป็นเพียงชนบทที่ต้องพัฒนา แต่หมู่บ้านชาวนานอกจากที่จะมีความสำคัญในแง่ของการเป็นผู้ผลิตทรัพยากรข้าวปลา อาหาร ยังผลิตและเป็นฐานค้ำจุนประเทศในด้านประวัติศาสตร์-วัฒนธรรมและอิสรภาพทางภูมิปัญญาตะวันออก มีความสำคัญในระดับประเทศ ระดับนานาชาติ
สายฝนเหือดหายไปสิ้น เมื่อผู้เขียนเดินทางกลับถึงตัวเมืองสกลนคร ยามใกล้ค่ำ เสื้อผ้าที่เปียกปอนจากเม็ดหยาดฝนจากฟากฟ้าทิวภูพาน ก็แห้งเหือดหาย เหลือทิ้งไว้ซึ่งความคิดและความรำพึงว่าเมื่อไหร่หมู่บ้านชาวนาไทยและชาวนาไทย จะอยู่ในสังคมไทยอย่างมีศักดิ์ศรี มิแพ้คนเมือง นายทุนศักดินา หรือคนตะวันตก​

อ้างอิง
1. เปรมวิทย์ ท่อแก้ว. (2534). การก่อตั้งและขยายตัวของพระธรรมยุตินิกายในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พ.ศ.2364-2473. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาประวัติศาสตร์, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
2. พระอาจารย์มหาบัว ญานสัมปันโน (2538). ประวัติท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทัตตะเถระ. หน้า 6-7. โรงพิมพ์ชวนพิมพ์.กรุงเทพฯ.
3. พระอาจารย์มหาบัว ญานสัมปันโน (2538). ประวัติท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทัตตะเถระ. หน้า114-115.(เรื่องเดียวกัน)
4. ในระหว่างราวปี พ.ศ.2484-2487 ที่ท่านอยู่ในสกลนคร พระอาจารย์มั่น จะพักจำพรรษาอยู่ในเขตอำเภอโคกศรีสุพรรณ ในละแวกหมู่บ้านที่ไม่ห่างกันนัก เช่น บ้านนามน บ้านโคก บ้านนาสีนวล และบ้านห้วยแคน
5. ใน เอกสารบูรพาจารย์ (2544) จัดทำขึ้นโดยคณะศิษยานุศิษย์ พระธุดงค์กรรมฐานสายพระอาจารย์มั่น ในนามมูลนิธิพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต
6. พระอาจารย์มหาบัว ญาณสัมปันโน (2538).ประวัติพระอาจารย์มั่น ภูริทัตตเถระ. หน้า 246. เรื่องเดียวกัน
7. ในเอกสาร บูรพาจารย์ .หน้า 54-55 (เรื่องเดียวกัน)

ขอขอบคุณ
1.คณะศิษยานุศิษย์พระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต ในนาม "มูลนิธิพระอาจารย์มั่น"
2.พระอาจารย์ประสงค์ สุจิตโต วัดประสิทธิ์สามัคคี (วัดป่าบ้านต้าย) สกลนคร
3.คุณตากงและคุณยายสิงห์ อัคพิณ อดีตเสรีไทยแห่งบ้านหนองผือ
4.คุณตาพันธ์ ทุมไมร ชาวบ้านต้าย สว่างแดนดิน สกลนคร
5.อาจารย์รัตนา ทวีเดช มารดา อ.นสพ.ธวัชชัย ทวีเดช
6.ชาวบ้านหนองผือ และนักศึกษาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม ราชภัฏสกลนคร
7.โครงการศึกษาเพื่อการพัฒนากลุ่มชน 2 ฝั่งโขง
​

 

กราบเท้าบูรพาจารย์ทุกองค์ครับ
ด้วยความเคารพอย่างยิ่ง _/\_

 

รู้สึกปีติคับที่มีพระอริยะสงฆ์บังเกิดขึ้นมากมาย

 

เป็นความรู้ที่ดีมากครับ นำมาบอกกล่าวกัน ขออนุโมทนา ด้วยครับ

 

สาธุ สาธุ สาธุ ปลื้มปิติใจมากมายจนบอกไม่ถูก
สองมือของข้าพเจ้าขอกราบอาราธนาบูชาพระอริยสงฆ์เจ้า ทุกๆพระองค์
ขอน้อมนมัสการ สาธุ สาธุ สาธุ

 

ขออนุโมทนา และกราบอาราธนาพระอริยเจ้าทุก ๆ องค์ค่ะ

 

กราบพ่อแม่ครูอาจารย์ครับ

 

ขออนุโมทนา ครับ สาธุ สาธุ สาธุ

จะปฏิบัติตามหลักธรรม คำสั่งสอนของครูบาอาจารย์ครับ

 

อนุโมทนาสาธุค่ะ

ดีใจจังได้เกิดในดินแดนของพระอริยะและใต้ร่มพุทธศาสน์^^"

 

...น้อมกราบเหล่าพ่อแม่ พระบูรพาจารย์ทุกรูปด้วยเศียรเกล้า