รักษาไว้ไม่ให้อันตรธาน - อคติ 4

การเสพอายตนะภายนอกด้วยอายตนะภายใน เช่น ข่าว, บทความ เป็นต้น อาจจะมีสิ่งที่ทำให้เกิดความชอบใจ-ไม่ชอบใจเกิดขึ้นได้ เพราะบางครั้งสิ่งที่เสพนั้นอาจจะถูกใจเรา ไม่ถูกใจเรา เนื่องจากกระทบคนที่เรารัก หรือสนับสนุนความคิดเห็นเรา จุดนี้เองเวลารับรู้ หรือก่อนจะแสดงออกไปเป็นกายกรรม-วจีกรรม ไม่ว่าจะผ่านสื่อใด พูด-คีย์-พิมพ์-ชุมนุม ควรพิจารณาก่อนว่า เรากำลังประกอบไปด้วยอคติ ๔ ประการหรือไม่ ทำไปด้วยความมีอคติเหล่านี้หรือไม่ โดยถ้าเราประกอบไปด้วยอคติ ๔ ท่านสอนให้ละเสีย พระพุทธเจ้าทรงตรัสสอน อคติ ๔ ไว้ดังนี้

-------------------------------------------------------------

[196] อคติ 4 (ฐานะอันไม่พึงถึง, ทางความประพฤติที่ผิด, ความไม่เที่ยงธรรม, ความ
ลำเอียง — Agati: wrong course of behaviour; prejudice)
1. ฉันทาคติ (ลำเอียงเพราะชอบ — Chandàgati: prejudice caused by love or desire;
partiality)
2. โทสาคติ (ลำเอียงเพราะชัง — Dosàgati: prejudice caused by hatred or enmity)
3. โมหาคติ (ลำเอียงเพราะหลง, พลาดผิดเพราะเขลา — Mohàgati: prejudice caused by
delusion or stupidity)
4. ภยาคติ (ลำเอียงเพราะกลัว — Bhayàgati: prejudice caused by fear)

D.III.182,228; A.II.18. ที.ปา.11/176/196; 246/240; องฺ.จตุกฺก.21/17/23.

ที่มา :
โปรแกรมพจนานุกรมพุทธศาสตร์ฉบับประมวลธรรม