เรื่องเด่น ศักดิ์สิทธิ์มาแต่โบราณ "พระชัยนวรัฐ" ๑ในพระพุทธรูปสำคัญของห้องพระ ประจำพระที่นั่งอัมพรสถาน ใช้ในพิธี

เมื่อวันที่ ๒๕ พฤศจิกายน ที่ผ่านมา เวลา ๑๗.๔๔ น. สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ พลอากาศเอก เกษม อยู่สุข อัญเชิญพระชัยนวรัฐ ไปในพิธีมหามงคลบำเพ็ญพระราชกุศลอุทิศถวายพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และเจริญพระพุทธมนต์ถวายพระพรชัยมงคลสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ ๙ และสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ณ พระลานพระราชวังดุสิต
เมื่อพลอากาศเอก เกษม อยู่สุข ถึงยังพระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต ขึ้นไปยังห้องพระ ชั้น 3 วางพวงมาลัย จุดธูปเทียนเครื่องนมัสการท้ายพระที่นั่งบูชาพระพุทธรูป และอัญเชิญพระชัยนวรัฐ ประดิษฐานบนพระราชยานไปยังพลับพลาพิธี ณ พระลานพระราชวังดุสิต




โดยพลอากาศเอก เกษม อยู่สุข เดินนำพระราชยานที่ประดิษฐานพระชัยนวรัฐ จากหน้าพระที่นั่งอัมพรสถาน ไปยังหน้าประตูภูธรลีลาศ ซึ่งมีริ้วขบวนตั้งรออยู่ เมื่อพระราชยานถึงประตูภูธรลีลาศ พลอากาศเอก เกษม อยู่สุข เข้าริ้วขบวนอัญเชิญพระชัยนวรัฐไปยังพลับพลาพิธี ณ พระลานพระราชวังดุสิต
โดยริ้วขบวนได้เคลื่อนจากประตูภูธรลีลาศ มาหยุดที่หน้าพระบรมราชานุสาวรีย์รัชกาลที่ ๕ เพื่อให้ประชาชนในพิธีได้ร่วมสักการะขอพร และจากนั้นจึงได้เริ่มเคลื่อนริ้วขบวนกลับไปยังพลับพลาพิธี และภายหลังเสร็จจากพิธีแล้ว สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ พลอากาศเอก เกษม อยู่สุข อัญเชิญพระชัยนวรัฐ กลับมาประดิษฐาน ณ พระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต




สำหรับพระชัยนวรัฐ เป็นพระพุทธรูปนั่งขัดสมาธิราบ หน้าตักกว้างศอกเศษ พระกรซ้ายวางทอดกับพระเพลา พระหัตถ์ซ้ายถือตาลปัตร แต่มีลักษณะแตกต่างจากพระชัยวัฒน์โดยทั่วไปซึ่งเป็นพระปางมารวิชัย คือแทนที่พระหัตถ์ขวาจะวางที่พระชานุ กลับยกขึ้นมาจับตาลปัตรด้านบน พระชัยองค์นี้เป็นพระหล่อมาแต่โบราณโดยฝีมือช่างชาวล้านนา เจ้าแก้วผู้เป็นเจ้าอุปราชเมืองนครเชียงใหม่เชิญมาถวายพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อ พ.ศ.๒๔๕๒ อันเป็นปีที่ทรงเจริญพระชนมายุเสมอพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้จัดการพระราชพิธีบำเพ็ญพระราชกุศลพระชนมายุสมมงคล และฉลองพระปรางค์วัดอรุณราชวรารามกับฉลองพระชัยในคราวเดียวกัน เริ่มการพระราชพิธีในวันที่ ๑๒ กุมภาพันธ์ ๒๔๕๒ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวถวายน้ำอภิเษกสรงพระชัย ทรงบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ทรงติดพระอุณาโลมเพชร และพระสุพรรณบัตรถวายพระนามว่า พระชัยนวรัฐ หมายความว่า พระชัยเมืองเชียงใหม่ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ประดิษฐาน ณ พระที่นั่งอัมพรสถาน และเชิญไปประดิษฐานในมณฑลพิธีเมื่อมีการบำเพ็ญพระราชกุศลต่างๆ แทนพระชัยวัฒน์ประจำรัชกาล เช่น ในการพระราชกุศลราชคฤหมงคลขึ้นตำหนักพญาไท เมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๓
ต่อมาใน พ.ศ. ๒๔๕๕ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้เจ้าอุปราชเมืองนครเชียงใหม่เป็นเจ้าผู้ครองนครสืบต่อจากเจ้าราชบิดา มีราชทินนามว่า เจ้าแก้วนวรัฐ พ้องกับพระนามพระชัยที่เชิญมาถวายเมื่อครั้งยังเป็นเจ้าอุปราช
พระชัยนวรัฐเป็นพระชัยวัฒน์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุด และนับถือกันว่ามีคุณวิเศษเนื่องจากได้บรรจุพระบรมสารีริกธาตุตามแบบพระชัยแต่โบราณ ทั้งยังมีลักษณะที่แตกต่างและมีการประดับตกแต่งที่พิเศษกว่าพระชัยองค์อื่นๆ จึงถือว่าเป็นพระพุทธรูปสำคัญอีกองค์หนึ่งของประเทศไทย
ที่มา FB : เพจพิทักษ์ และเทิดทูนสถาบัน@weareitteams ภาพประกอบจากเพจสำนักงานเลขานุการสมเด็จพระสังฆราช@SanggharajaOffice



เรียบเรียงโดย

กิตติ จิตรพรหม
http://www.tnews.co.th/contents/383205