อาเทสนาปาฏิหาริย์ และอนุสาสนีปาฏิหาริย์. พระบรมศาสดา และเหล่าผู้พระสาวก

ธรรมวินัยที่ตถาคตประกาศไว้ เปิดเผยจึงรุ่งเรือง ปิดบังไว้ไม่รุ่งเรือง
...........
ข้อความบางตอนใน ปฏิจฉันนสูตร อังคุตตรนิกาย ติกนิบาต พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐
http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php…

พระพุทธพจน์ คือพระไตรปิฎก ชื่อว่าสิ่งที่เปิดเผยโดยทั่วไป.
........
ข้อความบางตอนในอรรถกถา อรรถกถาปฏิจฉันนสูตร http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=571

 

ครั้นบรรพชิตไม่ปฏิบัติเป็นสัมมาปฏิบัติ คือไม่จำเริญซึ่งสมถกรรมฐานและวิปัสสนากรรมฐาน เป็นบุพภาคส่วนเบื้องต้นที่จะได้มรรคได้ผลแล้ว ก็จะแคล้วคลาดปราศจากมรรคผลนี้
........
ข้อความบางตอนในคีหิปัพพชิตปฏิปันนวัณณปัญหา ที่ ๕ มิลินทปัญหา
https://84000.org/tipitaka/milin/?i=129

 

ผู้ไม่มีศรัทธาและผู้มีศรัทธา
………………….
[๒๐๒] ภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงอสัตบุรุษและอสัตบุรุษที่ยิ่งกว่าอสัตบุรุษ จักแสดงสัตบุรุษและสัตบุรุษที่ยิ่งกว่าสัตบุรุษแก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟัง จงใส่ใจให้ดี เราจักกล่าว
ภิกษุเหล่านั้นทูลรับสนองพระดำรัสแล้ว พระผู้มีพระภาคจึงได้ตรัสเรื่องนี้ว่า
อสัตบุรุษ เป็นอย่างไร
คือ บุคคลบางคนในโลกนี้เป็นผู้ไม่มีศรัทธา ไม่มีหิริ ไม่มีโอตตัปปะ มีสุตะน้อย เป็นผู้เกียจคร้าน หลงลืมสติ มีปัญญาทราม บุคคลนี้เรียกว่า อสัตบุรุษ

อสัตบุรุษที่ยิ่งกว่าอสัตบุรุษ เป็นอย่างไร
คือ บุคคลบางคนในโลกนี้ตนเองเป็นผู้ไม่มีศรัทธาและชักชวนผู้อื่นให้ไม่มีศรัทธา ตนเองเป็นผู้ไม่มีหิริและชักชวนผู้อื่นให้ไม่มีหิริ ตนเองเป็นผู้ไม่มีโอตตัปปะและชักชวนผู้อื่นให้ไม่มีโอตตัปปะ ตนเองเป็นผู้มีสุตะน้อยและชักชวนผู้อื่นให้มีสุตะน้อย ตนเองเป็นผู้เกียจคร้านและชักชวนผู้อื่นให้เกียจคร้าน ตนเองหลงลืมสติและชักชวนผู้อื่นให้หลงลืมสติ ตนเองมีปัญญาทรามและชักชวนผู้อื่นให้มีปัญญาทราม บุคคลนี้เรียกว่าอสัตบุรุษที่ยิ่งกว่าอสัตบุรุษ

สัตบุรุษ เป็นอย่างไร
คือ บุคคลบางคนในโลกนี้เป็นผู้มีศรัทธา มีหิริ มีโอตตัปปะ เป็นพหูสูต ปรารภความเพียร มีสติ มีปัญญา บุคคลนี้เรียกว่า สัตบุรุษ

สัตบุรุษที่ยิ่งกว่าสัตบุรุษ เป็นอย่างไร
คือ บุคคลบางคนในโลกนี้ตนเองเป็นผู้มีศรัทธาและชักชวนผู้อื่นให้มีศรัทธา ตนเองเป็นผู้มีหิริและชักชวนผู้อื่นให้มีหิริ ตนเองเป็นผู้มีโอตตัปปะและชักชวนผู้อื่น ให้มีโอตตัปปะ ตนเองเป็นพหูสูตและชักชวนผู้อื่นให้เป็นพหูสูต ตนเองมีสติตั้งมั่นและชักชวนผู้อื่นให้มีสติตั้งมั่น ตนเองเป็นผู้มีปัญญาและชักชวนผู้อื่นให้มีปัญญา บุคคลนี้เรียกว่า สัตบุรุษที่ยิ่งกว่าสัตบุรุษ
……………..
อัสสัทธสูตร อังคุตตรนิกาย จตุกกนิบาต พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๑
https://84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=21&siri=137

 

กุสีตารัมภวัตถุสูตร ว่าด้วยเหตุแห่งความเกียจคร้านและเหตุปรารภความเพียร
อังคุตตรนิกาย อัฏฐกนิบาต พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๓
https://84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=23&siri=153

 

ลำพังความคิดของมนุษย์ที่มีกิเลส คือผลิตอะไรออกมาทำให้โลกร้อนจะบรรลัยอยู่แล้ว ยิ่งจะปล่อยให้คิดตามอำนาจโดยไม่มีกลิ่นแห่งศีลธรรม ช่วยเป็นยาแก้และชะโลมไว้บ้าง ก็น่ากลัวความคิดนั้น ๆ จะผลิตยักษ์ใหญ่โหดร้าย ที่ทรงพิษขึ้นมากี่แสนกี่ล้านตัวออกเที่ยวหากว้านกันมนุษย์ให้ฉิบหายกันทั้งโลก

(คำสอนของหลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต) จากหนังสือรวมคำสอนพระสุปฏิปันโน เล่ม ๕ (เล่มพิเศษ) ชุด เทิดทูนพระคุณบิดามารดา หน้าที่ ๓๘ โดย...หลวงพ่อพระราชพรหมยาน คัดลอกโดย ด.ญ.ปุณยนุช ขจรนิธิพร

 

สัมมาสมาธิ (ตั้งจิตมั่นชอบ)
**************
สัมมาสมาธิ เป็นอย่างไร คือ ภิกษุในธรรมวินัยนี้
๑. สงัดจากกามและอกุศลธรรมทั้งหลาย บรรลุปฐมฌานที่มีวิตก มีวิจาร มีปีติ และสุขอันเกิดจากวิเวกอยู่
๒. เพราะวิตกวิจารสงบระงับไป บรรลุทุติยฌานที่มีความผ่องใสภายใน มีภาวะที่จิตเป็นหนึ่งผุดขึ้น ไม่มีวิตก ไม่มีวิจาร มีแต่ปีติ
และสุขอันเกิดจากสมาธิอยู่
๓. เพราะปีติจางคลายไป มีจิตเป็นอุเบกขา มีสติ มีสัมปชัญญะอยู่ และเสวยสุขด้วยกาย (นามกาย) บรรลุตติยฌานที่พระอริยะทั้งหลาย
กล่าวสรรเสริญว่า ‘ผู้มีอุเบกขา มีสติ อยู่เป็นสุข’
๔. เพราะละสุขและทุกข์ได้ เพราะโสมนัสและโทมนัสดับไปก่อนแล้ว บรรลุจตุตถฌานที่ไม่มีทุกข์ไม่มีสุข มีสติบริสุทธิ์เพราะอุเบกขาอยู่
ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียกว่า สัมมาสมาธิ
...........
ข้อความบางตอนใน มหาสติปัฏฐานสูตร ทีฆนิกาย มหาวรรค พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๐
http://www.84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=10&siri=9

อรรถกถามหาสติปัฏฐานสูตร
http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=10&i=273&p=6
#สัมมาสมาธิ #ตั้งจิตมั่นชอบ #สมาธิ #ฌาน ๔

 

พระไตรปิฎก http://pratripitaka.com

 

พระศาสดาตรัสกัมมัฏฐานแก่พระโสณะ
**************
พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “โสณะ เช่นเดียวกัน

ความเพียรที่ปรารภเกินไป ย่อมเป็นไปเพื่อความฟุ้งซ่าน

ความเพียรที่ย่อหย่อนเกินไป ย่อมเป็นไปเพื่อความเกียจคร้าน

ฉะนั้น เธอจงตั้งความเพียรให้พอดี จงปรับอินทรีย์ให้เสมอกัน
และจงถือเอานิมิตในความเสมอกันนั้น”
..........
ข้อความบางตอนใน โสณสูตร อังคุตตรนิกาย ฉักกนิบาต พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๒
http://www.84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=22&siri=306

บทว่า อินฺทฺริยานญฺจ สมตํ ปฏิวิชฺฌ ความว่า เธอจงดำรงสม่ำเสมอ คือภาวะที่เสมอกันแห่งอินทรีย์ทั้งหลายมีศรัทธาเป็นต้นไว้ให้มั่น.

ในข้อนั้น ภิกษุผู้ประกอบศรัทธาเข้ากับปัญญา ประกอบปัญญาเข้ากับศรัทธา ประกอบวิริยะเข้ากับสมาธิ และประกอบสมาธิเข้ากับวิริยะ ชื่อว่าเป็นผู้ดำรงภาวะที่เสมอกันแห่งอินทรีย์ทั้งหลายวันไว้มั่น. ส่วนสติมีประโยชน์ต่อธรรมทั้งปวง สตินั้นเฉพาะที่มีกำลังย่อมควรแม้ในกาลทุกเมื่อ.

ก็วิธีประกอบอินทรีย์เหล่านั้นเข้าด้วยกันนั้น แถลงไว้ชัดเจนแล้วทีเดียวในปกรณ์วิเสสวิสุทธิมรรค.

บทว่า ตตฺถ จ นิมิตฺตํ คณฺหาหิ ความว่า ก็เมื่อภาวะที่เสมอกัน (แห่งอินทรีย์ทั้งหลาย) นั้นมีอยู่ นิมิตใดจะพึงเกิดขึ้นเหมือนเงาหน้าในกระจก เธอจงกำหนดถือเอานิมิตนั้นจะเป็นสมถนิมิตก็ดี วิปัสสนานิมิตก็ดี มรรคนิมิตก็ดี ผลนิมิตก็ดี คือจงทำให้นิมิตนั้นบังเกิด.

พระศาสดาตรัสกัมมัฏฐานแก่พระโสณะนั้น สรุปลงในพระอรหัตผลด้วยประการดังพรรณนามานี้.
........
ข้อความบางตอนใน อรรถกถาโสณสูตร http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=22&i=326

 

พุทธคุณ ๙
……………
[๑๙๐] พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “มหาบพิตร ตถาคตอุบัติขึ้นมาในโลกนี้ เป็นพระอรหันต์ ตรัสรู้ด้วยตนเองโดยชอบ เพียบพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ ไปดี รู้แจ้งโลก เป็นสารถีฝึกผู้ที่ควรฝึกได้อย่างยอดเยี่ยม เป็นศาสดาของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย เป็นพระพุทธเจ้า เป็นพระผู้มีพระภาค
………….
ข้อความบางตอนใน สามัญญผลสูตร ทีฆนิกาย สีลขันธวรรค พระไตรปิฎกเล่มที่ ๙
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=9&siri=2

หมายเหตุ พุทธคุณ ๙ ประการ ดังนี้
1. อรหํ = เป็นพระอรหันต์
2. สมฺมาสมฺพุทฺโธ = ตรัสรู้ด้วยตนเองโดยชอบ
3. วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน = เพียบพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ
4. สุคโต = ไปดี
5. โลกวิทู = รู้แจ้งโลก
6. อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ = เป็นสารถีฝึกผู้ที่ควรฝึกได้อย่างยอดเยี่ยม
7. สตฺถา เทวมนุสฺสานํ = เป็นศาสดาของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย
8. พุทฺโธ = เป็นพระพุทธเจ้า
9. ภควา = เป็นพระผู้มีพระภาค
#พุทธคุณ

 

อริยุปวาทมีโทษมาก เท่ากับอนันตริยกรรม
…………
[๗๐] แท้จริง พระสูตรนี้ พระผู้มีพระภาคตรัสไว้แล้ว พระสูตรนี้ พระอรหันต์กล่าวไว้แล้ว ข้าพเจ้าได้สดับมาอย่างนี้

“ภิกษุทั้งหลาย เราได้เห็นเหล่าสัตว์ที่ประกอบกายทุจริต วจีทุจริต และมโนทุจริต กล่าวร้ายพระอริยะ มีความเห็นผิด และชักชวนผู้อื่นให้ทำกรรมตามความเห็นผิด หลังจากตายแล้ว จะไปเกิดในอบาย ทุคติ วินิบาต นรก

............
ข้อความบางตอนใน มิจฉาทิฏฐิกสูตร ว่าด้วยผู้มีความเห็นผิด
ขุททกนิกาย อิติวุตตกะ พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕
https://84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=25&siri=185

บทว่า อริยานํ อุปวาทกา ความว่า เป็นผู้ว่าร้ายคือด่า ได้แก่ติเตียนพระอริยะทั้งหลายมีพระพุทธเจ้าเป็นต้น โดยที่สุดแม้พระโสดาบันผู้เป็นคฤหัสถ์ โดยการกล่าวตู่ที่ไม่เป็นจริง อันเป็นเหตุกำจัดคุณความดี (ของท่าน).

บทว่า มิจฺฉาทิฏฺฐิกา ได้แก่ ผู้มีความเห็นผิด.

บทว่า มิจฺฉาทิฏฺฐิกมฺมสมาทานา ความว่า ผู้ได้สมาทานกรรมนานาชนิด เหตุที่มีความเห็นผิดนั่นแหละ จะสมาทานกรรมแม้อย่างอื่นอีก มีกายกรรมเป็นต้น ที่มีมิจฉาทิฏฐิเป็นมูลฐาน.

ก็เมื่ออริยุปวาทกรรมและมิจฉาทิฏฐิ พระองค์ทรงถือเอาแล้วด้วยศัพท์วจีทุจริต และมโนทุจริตนั่นแหละ ในที่นี้แล้ว การตรัสซ้ำอีกก็เพื่อจะทรงแสดงว่า
อริยุปวาทกรรมและมิจฉาทิฏฐิมีโทษมาก ด้วยว่า บรรดา ๒ อย่างนั้น
อริยุปวาทมีโทษมาก เท่ากับอนันตริยกรรม.
……………….
ข้อความบางตอนใน อรรถกถามิจฉาทิฏฐิสูตร https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=248