แด่ สมาชิกห้อง วิทยาศาสตร์ทางจิต

​

โอม ขอความนอบน้อมจงมีแด่พระพุทธเจ้าและพระโพธิสัตว์ทั้งปวง

ครานั้น พระผู้มีภาคเจ้าตรัสว่า

”เธอทั้งหลาย บางคนศึกษาพระสูตรเพียงเพื่อสนองความยากรุ้อยากเห็น หรือเพียงเพื่อนำไปโต้เถียงเอาชนะกัน ไม่ได้ศึกษาธรรมเพื่อความเป็นอิสระหลุดพ้น ถ้าศึกษาธรรมด้วยความตั้งใจเช่นนี้ เขาก็เข้าไม่ถึงเนื้อแท้ของคำสอน เขาอาจจะเหนื่อยยากลำบาก แต่ไม่ได้ผลอย่างคุ้มค่า แล้วเขาก็เหนื่อยล้าไป เปรียบประดุจดังบุรุษจับงูผิดวิธี นอกจากจะไม่มีประโยชน์แล้วยังนำเอาความทุกข์มาให้”


ขอบคุณ ท่าน คุรุบ้า นำความนี้มาให้อ่าน

 

จริงอย่างที่จขกทนำมาลง บางตนว่ามันเป็นเจ้าชงเจ้าชายมั่วไปหมด ยิ่งอ่านเจอยิ่งจิตตก กลัวใครจะหลงทางที่มันสร้างไว้ทำมาหากิน โอ้ยแหยะแหยง มียูสหลายยูสไว้ดันกระทู้ตัวเองก็ได้ อะไรก็ไม่รู้ อ่อนแอทางจิตแน่ๆ ด่ากับเด็ก คนแก่ และสตรีมีครรภ์ก็เอา สมาชิกต้องใช้ความรู้ความสามารถของตัวเองให้รู้ทันพวกนี้นะครับ อย่าเชื่อง่ายๆ เตือนเขาเราจะพลาดซะเองก็ไม่รู้แฮะ

 

"ครานั้น พระผู้มีภาคเจ้าตรัสว่า

”เธอทั้งหลาย บางคนศึกษาพระสูตรเพียงเพื่อสนองความยากรุ้อยากเห็น หรือเพียงเพื่อนำไปโต้เถียงเอาชนะกัน ไม่ได้ศึกษาธรรมเพื่อความเป็นอิสระหลุดพ้น ถ้าศึกษาธรรมด้วยความตั้งใจเช่นนี้ เขาก็เข้าไม่ถึงเนื้อแท้ของคำสอน เขาอาจจะเหนื่อยยากลำบาก แต่ไม่ได้ผลอย่างคุ้มค่า แล้วเขาก็เหนื่อยล้าไป เปรียบประดุจดังบุรุษจับงูผิดวิธี นอกจากจะไม่มีประโยชน์แล้วยังนำเอาความทุกข์มาให้”

พระไตรปิฏกเล่มใหนครับ หน้าใหน จะได้เอาไปอ้างอิงได้

ขอบคุณล่วงหน้าครับ

 

เจอแต่อันใกล้ๆเคียงครับ แต่โดยเนื้อหาสาระจะเน้นไปที่การเรียนธรรมแล้วไม่ไตร่ตรองด้วยปัญญา


บุรุษเปล่าเรียนธรรม


[๒๗๘] ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุรุษเปล่า บางพวกในพระธรรมวินัยนี้ ย่อมเล่าเรียนธรรม คือ สุตตะ เคยยะ เวยยากรณะ คาถา อุทาน อิติวุตตกะ ชาดก อัพภูตธรรม เวทัลละ บุรุษเปล่าเหล่านั้น เล่าเรียนธรรมนั้นแล้ว ย่อมไม่ไตร่ตรองเนื้อความแห่งธรรมเหล่านั้นด้วย ปัญญา ธรรมเหล่านั้น ย่อมไม่ควรซึ่งการเพ่งแก่บุรุษเปล่าเหล่านั้น ผู้ไม่ไตร่ตรองเนื้อความด้วย ปัญญา บุรุษเปล่าเหล่านั้นเป็นผู้มีความข่มผู้อื่นเป็นอานิสงส์ และมีการเปลื้องเสียซึ่งความนินทา เป็นอานิสงส์ ย่อมเล่าเรียนธรรม ก็กุลบุตรทั้งหลาย ย่อมเล่าเรียนธรรมเพื่อประโยชน์อันใด บุรุษเปล่าเหล่านั้น ย่อมไม่ได้เสวยประโยชน์นั้นแห่งธรรมนั้น ธรรมเหล่านั้น อันบุรุษเปล่า เหล่านั้นเรียนไม่ดีแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความไม่เป็นประโยชน์ เพื่อทุกข์สิ้นกาลนาน ข้อนั้น เป็นเพราะอะไร เพราะธรรมทั้งหลายอันตนเรียนไม่ดีแล้ว. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือน บุรุษผู้มีความต้องการด้วยงูพิษ เสาะหางูพิษ เที่ยวแสวงหางูพิษเขาพึงพบงูพิษตัวใหญ่ พึงจับงูพิษ นั้นที่ขนดหรือที่หาง งูพิษนั้นพึงแว้งกัดเขาที่ข้อมือ ที่แขน หรือที่อวัยวะใหญ่น้อยแห่งใดแห่งหนึ่ง เขาพึงถึงความตาย หรือความทุกข์ปางตาย มีการกัดนั้นเป็นเหตุ ข้อนั้นเป็นเหตุเพราะอะไร เพราะงูพิษตนจับไม่ดีแล้ว แม้ฉันใด ดูกรภิกษุทั้งหลาย พวกบุรุษเปล่า บางพวกในธรรมวินัยนี้ ก็ฉันนั้นนั่นแล ย่อมเล่าเรียนธรรม คือ สุตตะ เคยยะ ... อัพภูตธรรม เวทัลละ บุรุษเปล่าเหล่านั้น เล่าเรียนธรรมนั้นแล้ว ย่อมไม่ไตร่ตรองเนื้อความแห่งธรรมเหล่านั้นด้วยปัญญา ธรรมเหล่านั้น ย่อมไม่ควรซึ่ง การเพ่งแก่บุรุษเปล่าเหล่านั้น ผู้ไม่ไตร่ตรองเนื้อความด้วยปัญญา บุรุษเปล่าเหล่า นั้นเป็นผู้มีการข่มผู้อื่นเป็นอานิสงส์ และมีการเปลื้องเสียซึ่งความนินทาเป็นอานิสงส์ ย่อม เล่าเรียนธรรม ก็กุลบุตรทั้งหลาย ย่อมเล่าเรียนธรรมเพื่อประโยชน์อันใด บุรุษเปล่าเหล่านั้น ย่อมไม่ได้เสวยประโยชน์นั้นแห่งธรรมนั้น ธรรมเหล่านั้น อันบุรุษเปล่าเหล่านั้นเรียนไม่ดีแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความไม่เป็นประโยชน์ เพื่อทุกข์สิ้นกาลนาน ข้อนั้นเป็นเพราะเหตุอะไร เพราะ ธรรมทั้งหลาย อันตนเรียนไม่ดีแล้ว.

 

<B><BIG><BIG></BIG></BIG></B>
<B><BIG><BIG></BIG></BIG></B>
<B><BIG><BIG>ปริจเฉทที่ ๗ สมุจจยสังคหวิภาค </BIG></BIG>​

</B>

สงเคราะห์อริยสัจจโดยนัยต่าง ๆ <?XML:NAMESPACE PREFIX = O /><O></O>​

อริยสัจจทั้ง ๔ สงเคราะห์โดยนัยต่าง ๆ ได้ดังนี้ คือ<O></O>
๑. ทุกขสัจจ มีเพียง ๑ คือ มีสภาพที่ทนอยู่ไม่ได้ ไม่ยั่งยืนคงทนอันเป็น ตัวทุกข์จริง ๆ<O></O>
สงเคราะห์ว่ามี ๒ ก็ได้ คือ ทุกขสัจจที่เป็นรูปธรรม และทุกขสัจจที่เป็น นามธรรม<O></O>
สงเคราะห์ว่ามี ๓ ก็ได้ คือ ทุกขสัจจในกามภูมิ ทุกขสัจจในรูปภูมิ และทุกข สัจจในอรูปภูมิ<O></O>
สงเคราะห์ว่ามี ๔ ก็จำแนกโดยอาหาร ๔ ซึ่งได้แก่ ชาติ ชรา พยาธิ และ มรณะ ธรรมทั้ง ๔ นี้ ล้วนแต่เป็นอาหารของทุกข์ คือเป็นเหตุให้เกิดทุกข์ เพราะ ถ้าไม่มีชาติ ไม่มีความเกิดแล้วทุกข์ทั้งหลายก็จะเกิดมีขึ้นมาไม่ได้<O></O>
สงเคราะห์ว่ามี ๕ ก็จำแนกโดยอุปาทานขันธ์ ๕ คือ ทุกขสัจจ แห่งรูปขันธ์ แห่งเวทนาขันธ์ แห่งสัญญาขันธ์ แห่งสังขารขันธ์ และแห่งวิญญาณขันธ์<O></O>
๒. สมุทยสัจจ ก็มีเพียง ๑ คือ ตัณหา ได้แก่ โลภะ อันเป็นต้นเหตุ เป็นมูลเหตุ ให้เกิดทุกขสัจจ<O></O>
สงเคราะห์ว่ามี ๒ ก็จำแนกตัณหาเป็น ทิฏฐิคตสัมปยุตต และ ทิฏฐิคต วิปปยุตต<O></O>
สงเคราะห์ว่ามี ๓ ก็จำแนกได้เป็น กามตัณหา ภวตัณหา และวิภวตัณหา<O></O>
สงเคราะห์ว่ามี ๔ ก็จำแนกด้วยอำนาจแห่งการประหารของมัคคจิตทั้ง ๔<O></O>
สงเคราะห์ว่ามี ๕ ก็จำแนกโดยกามคุณทั้ง ๕ คือ รูป เสียง กลิ่น รส และ การสัมผัสถูกต้อง<O></O>
สงเคราะห์ว่ามี ๖ ก็จำแนกตามอารมณ์ทั้ง ๖ เป็น รูปตัณหา สัททตัณหา คันธตัณหา รสตัณหา โผฏฐัพพตัณหา และ ธัมมตัณหา<O></O>
๓.นิโรธสัจจ มีเพียง ๑ คือ พระนิพพาน<O>
สงเคราะห์ว่ามี ๒ คือ จำแนกโดยปริยายแห่งเหตุ ก็ได้แก่ สอุปาทิเสส นิพพาน และอนุปาทิเสสนิพพาน<O></O>
สงเคราะห์ว่ามี ๓ คือ จำแนกโดยอาการที่เข้าถึง ก็ได้แก่ อนิมิตตนิพพาน อัปปณิหิตนิพพาน และ สุญญตนิพพาน<O></O>
สงเคราะห์ว่ามี ๔ คือจำแนกไปตามมัคคจิต ๔ ซึ่งเป็นผู้เห็นแจ้งพระนิพพาน มีโสดาปัตติมัคคจิต เป็นต้น<O></O>
สงเคราะห์ว่ามี ๕ ก็ด้วยการนับความดับแห่งขันธ์ทั้ง ๕ คือ ความดับ แห่งรูปขันธ์ แห่งเวทนาขันธ์ แห่งสัญญาขันธ์ แห่งสังขารขันธ์ แห่งวิญญาณขันธ์<O></O>
สงเคราห์ว่ามี ๖ ก็ด้วยการนับความดับแห่งอารมณ์ทั้ง๖ และหรือทวารทั้ง ๖<O></O>
๔. มัคคสัจจ มีเพียง ๑ คือ อัฏฐังคิกมัคค มัคคมีองค์ ๘ อันเป็นทางเดียว ที่ให้บรรลุถึงพระนิพพานด้วยการประหารกิเลส<O></O>
สงเคราห์ว่ามี ๒ เป็นการจำแนกตามนัยแห่งมาติกาคือ ทสฺสเนน ปหาตพฺ พา ธมฺมา หมายถึงมัคคสัจจแห่งโสดาปัตติมัคคจิต และ ภาวนาย ปหาตพฺพา ธมฺ มา หมายถึงมัคคสัจจแห่งมัคคจิตเบื้องบนอีก ๓ มัคค<O></O>
สงเคราะห์ว่ามี ๓ เป็นการจำแนกโดยขันธ์ ๓ คือ สีลขันธ์ สมาธิขันธ์ และ ปัญญาขันธ์<O></O>
สงเคราะห์ว่ามี ๔ คือ จำแนกโดยมัคคจิต ๔<O>
๕. ปัญญา ความรู้ในอริยสัจจธรรมนี้ยังสงเคราะห์ให้เป็น ๒ คือ โลกีย และ โลกุตตร <O></O>
โลกีย เรียกว่า อนุโพธญาณ ได้แก่ญาณที่หยั่งรู้ในสัจจธรรมด้วยสุตญาณ และ จินตาญาณ<O></O>
โลกุตตร เรียกว่า ปฏิเวธ เพราะเหตุมีพระนิพพานเป็นอารมณ์ และรู้แจ้งแทง ตลอดในอริยสัจจทั้ง ๔<O></O>
๖. ทุกขสัจจ กับ สมุทยสัจจ เป็นโลกียสัจจ นิโรธสัจจ กับ มัคคสัจจ เป็นโลกุตตรสัจจ<O></O>
ทุกขสัจจกับสมุทยสัจจ สงเคราะห์ว่าเป็นธรรมที่เสมอกัน เพราะเป็นโลกีย ด้วยกัน และเป็นธรรมที่เป็นไปกับอาสวะได้เหมือนกัน แต่ต่างกันที่ทุกขสัจจเป็นผล สมุทยสัจจเป็นเหตุ และต่างกันที่ ทุกขสัจจเป็นกิจที่ต้องกำหนดรู้ สมุทยสัจจเป็นกิจ ที่ต้องละ<O></O>
นิโรธสัจจกับมัคคสัจจ สงเคราะห์ว่าเป็นธรรมที่เสมอกัน เพราะเป็นโลกุตตร ด้วยกันแต่ต่างกันที่ นิโรธสัจจนั้นเป็นอารมณ์ มัคคสัจจเป็นอารัมมณกะ คือเป็น ผู้จับอารมณ์ และต่างกันที่ นิโรธสัจจเป็นกิจที่ต้องทำให้แจ้ง มัคคสัจจเป็นกิจที่ต้อง เจริญ กับต่างกันที่ นิโรธสัจจเป็นผล มัคคสัจจเป็นเหตุ<O></O>
๗. ทุกขสัจจกับนิโรธสัจจ สงเคราะห์ว่าเหมือนกันเพราะเป็นฝ่ายผลเหมือน กัน แต่ต่างกันที่ทุกขสัจจเป็นฝ่ายโลกียธรรม เป็นสังขตธรรม เป็นสังขารธรรม ส่วนนิโรธสัจจเป็นฝ่ายโลกุตตรธรรม เป็นสังขตธรรม เป็นวิสังขารธรรม<O></O>
สมุทยสัจจกับมัคคสัจจ สงเคราะห์ว่าเหมือนกัน เพราะเป็นฝ่ายเหตุเหมือนกัน เป็นสังขตธรรมเหมือนกัน แต่ต่างกันที่สมุทยสัจจเป็นฝ่ายโลกียและเป็นอกุสล ส่วน มัคคสัจจเป็นฝ่ายโลกุตตรและเป็นกุสล<O>
สังขตะ กับสังขารนั้น พยัญชนะต่างกัน แต่มีอรรถเหมือนกันว่าเป็นธรรม ที่มีปัจจัยปรุงแต่ง กล่าวคือ จิต และเจตสิก ก็ปรุงแต่งด้วย อารมณ์ วัตถุ มนสิการ และรูปก็ปรุงแต่งด้วยกรรม จิต อุตุ อาหาร ส่วนนิพพานเป็นอสังขตะ เป็นวิสังขาร เพราะไม่มีอะไรปรุงแต่งเลย<O></O>
๘. สงเคราะห์โดยความเป็น นามสัจจ และนามรูปสัจจ<O></O>
ทุกขอริยสัจจ เป็น นามรูปสัจจ เพราะทุกขสัจจนี้มีทั้งรูปทั้งนาม คือ โลกีย ๘๑, เจตสิก ๕๑ (เว้นโลภเจตสิก) และรูป ๒๘<O></O>
ทุกขสมุทยอริยสัจจ ทุกขนิโรธอริยสัจจ และทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจจ เป็นนามสัจจ เพราะมีแต่นามอย่างเดียวทั้ง ๓ สัจจ คือ ทุกขสมุทยอริยสัจจ ได้แก่ โลภเจตสิก ทุกขนิโรธอริยสัจจ ได้แก่พระนิพพาน และทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา อริยสัจจ ได้แก่มัคคมีองค์ ๘ ซึ่งเป็นเจตสิกทั้ง ๘ ดวง<O></O>
๙. สงเคราะห์โดยความเป็น สุทธิสัจจ และมิสสกสัจจ ทุกขสมุทยอริยสัจจ และทุกขนิโรธอริยสัจจ เป็นสุทธิสัจจเพราะทุกขสมุทยอริยสัจจก็มีองค์ธรรมคือ โลภ เจตสิกแต่อย่างเดียว ทุกขนิโรธอริยสัจจก็มีองค์ธรรม คือ นิพพาน แต่อย่างเดียว ไม่มีธรรมอย่างอื่นมาปะปนด้วยอีกเลย จึงได้ชื่อว่า สุทธิสุจจ <O></O>
ทุกขอริยสัจจ และ ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจจ นั้นเป็นมิสสกสัจจ เพราะทุกขอริยสัจจมีองค์ธรรม ถึง ๑๖๐ องค์ และทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจจ ก็มีองค์ธรรมถึง ๘ องค์ คือ มีปะปนกันหลายสิ่งหลายอย่างจึงเรียกว่า มิสสกสัจจ<O></O>
๑๐. สงเคราะห์โดยความเป็น วัฏฏสัจจ และวิวัฏฏสัจจ<O></O>
ทุกขอริยสัจจ และทุกขสมุทยอริยสัจจ เป็นวัฏฏสัจจ เป็นความจริงที่อยู่ใน วัฏฏะ ยังต้องวนเวียนอยู่ในโลกทั้ง ๓ คือ กามโลก รูปโลก และอรูปโลก<O></O>
ทุกขนิโรธอริยสัจจ และทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจจ เป็นวิวัฏฏสัจจ เป็น ความจริงที่พ้นจากวัฏฏะ พ้นจากโลกทั้ง ๓<O></O>​

<SMALL><SMALL>
</SMALL>จัดทำโดย มูลนิธิอภิธรรมมูลนิธิ​

<SMALL>http://www.abhidhamonline.org/aphi/p7/080.htm
</SMALL></SMALL></O></O></O>​

<!-- google_ad_section_end -->

 

*** หนทางหลุดพ้นทุกข์...มีหนึ่งเดียว ****

โลกุตตระ...สอนสัจจะ
คำสอนของพระพุทธเจ้า....คือ สัจจะ
สอนให้ปลดกิเลสนิสัย...ด้วยสัจจะ
ถ้าไม่รับสัจจะ....ก็ไม่มีทางหลุดพ้นไปได้

- " หนุมาน ผู้นำสาร "

 

สัจจะหนึ่งรู้ ดูจิต
สัจจะสองพิจ เหตุทุกข์ ปัญหา
สัจจะสามล้ำ พัฒนา ปัญญา
สี่อริยสัจจา ถึงฝั่ง อมฤตธรรม