การพิจารณาเห็นทุกข์ในชีวิตประจำวัน ( วิสัชนา โดย พระอาจารย์เล็ก วัดท่าขนุน )

การพิจารณาเห็นทุกข์ในชีวิตประจำวัน

ถาม : การพิจารณาเห็นทุกข์ที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน เป็นการพิจารณาวิปัสสนาญาณหรือเปล่าครับ ?
ตอบ :ไม่แน่...อยู่ที่ว่าเราเห็นอย่างเดียวหรือเปล่า ? ถ้าเห็นอย่างเดียวโดยที่ไม่ได้ใช้ปัญญาควบคู่ไปด้วย ว่าสิ่งทั้งหลายเหล่านี้เป็นสิ่งที่ควรหลีกหนี ทำอย่างไรเราจะดิ้นรนไปให้ห่างจากเขาให้ได้ ท้ายที่สุดก็เลิก ละ ในการสร้างเหตุของทุกข์นั้นได้ ก็ไม่ถือว่าเป็นวิปัสสนาญาณ

อยู่ที่ว่าเห็น โอดโอยอยู่กับมัน แต่ทำอะไรต่อจากนั้นไม่ได้ ก็แปลว่าไม่มีประโยชน์ ประเภท “ทุกข์ฉิบหายเลยโว้ย..!” แล้วไปคลุ้มคลั่งอยู่ แบบนั้นก็ทำอะไรไม่ได้

ถาม :การที่คิดว่าทุกอย่างนั้นจะต้องเสื่อมสลายไปหมด ไม่ช้าก็เร็ว แบบนี้ถือว่าเป็นวิปัสสนาหรือไม่ครับ ?
ตอบ : เป็นวิปัสสนาในส่วนของอนิจจสัญญา ก็คือเห็นความไม่เที่ยงเป็นปกติ

ถาม : เวลาผมคิดว่าร่างกายของคนเรานั้นสกปรก จิตก็มักจะต่อต้านทุกที โดยมักจะคิดสวนขึ้นมาว่า แม้จะสกปรก แต่พออาบน้ำเสร็จแล้ว เราก็ยังถือว่าสะอาด ถ้ามีผู้หญิงอาบน้ำเสร็จแล้วใหม่ ๆ เราก็ยังอยากจะไปสัมผัส เพราะถือว่าตอนนั้นสะอาด คิดอย่างไรก็ปลงไม่ตกสักที
ไม่ทราบว่าทำไมเวลาที่คิดว่าร่างกายสกปรก จิตกลับฟุ้งซ่าน แต่พอคิดว่าทุกอย่างสุดท้ายแล้วก็ต้องเสื่อมสลาย ค่อย ๆ ผุพังไปหมด จิตกลับรู้สึกว่าเข้าใจอะไรมากขึ้น จิตสงบมากขึ้นครับ ?
ตอบ : กรรมฐานแต่ละกองเหมาะหรือไม่เหมาะกับแต่ละคน ในเมื่อเจอกองที่ไม่เหมาะกับตนเอง แม้กระทั่งลูกชายนายช่างทอง ซึ่งมีอาจารย์คือพระสารีบุตร ก็ยังไม่สามารถที่จะได้มรรคได้ผลอะไร ต้องรอได้กรรมฐานที่เหมาะกับตัวเอง จึงจะได้มรรคได้ผล

ดังนั้น...ในส่วนไหนก็ตามที่เหมาะแก่เรา ก็ให้ทำกองนั้นแทน กองอื่นวางทิ้งไปเลย เพราะว่ากรรมฐานทุกกอง ถ้าทำเป็นก็เข้าสู่พระนิพพานได้ทั้งหมด

เก็บตกจากบ้านเติมบุญ ต้นเดือนสิงหาคม ๒๕๖๑
พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร.
เจ้าอาวาสวัดท่าขนุน จ.กาญจนบุรี