"ต้นก็คือปลาย" (หลวงปู่ชา สุภัทโท)

.
"ต้นก็คือปลาย"

" .. เมื่อเราเกิดมาแล้วโยม ก็คือเราตายแล้วนั่นเอง "ความแก่กับความตายมันก็คืออันเดียวกันนั่นแหละ" เหมือนกับต้นไม้ อันหนึ่งต้น อันหนึ่งปลาย "เมื่อมีโคนมันก็มีปลาย" เมื่อมีปลายมันก็มีโคน ไม่มีโคน ปลายก็ไม่มี มีปลายก็ต้องมีโคน มีแต่ปลาย โคนไม่มีก็ไม่ได้ มันเป็นอย่างนั่น

เพราะฉะนั้น ก็นึกขำเหมือนกันนะ "มนุษย์เราทั้งหลายเมื่อจะตายแล้วก็โศกเศร้า" วุ่นวาย นั่งร้องไห้ เสียใจ สารพัดอย่าง หลงไปสิ โยมมันหลงนะ พอคนตายก็ร้องไห้ พิไรรำพัน

แต่ไหนแต่ไรมาไม่ค่อยได้พิจารณาให้ชัดแจ้งนะ ความเป็นจริงแล้ว อาตมาขอโทษด้วยนะ อาตมาเห็นว่า "ถ้าจะร้องไห้กับคนตายน่ะ ร้องไห้กับคนที่เกิดมาดีกว่า" แต่มันกลับกันเสีย ถ้าคนเกิดมาแล้วโยมทั้งหลายก็หัวเราะดีอกดีใจกันชื่นบาน "ความเป็นจริงเกิดนั่นล่ะคือตาย" ตายนั่นล่ะก็คือเกิด "ต้นก็คือปลาย" ปลายก็คือต้น .. "

"เหมือนกับใจ คล้ายกับจิต"
พระโพธิญาณเถร (หลวงปู่ชา สุภัทโท)