รวมคำเทศนาของพระอาจารย์มั่น ภูริภัตตเถระ : ท่านอาจารย์พระมหาบัว

คำเทศนาของพระอาจารย์มั่น ภูริภัตตะเถระ

ครั้งที่ 40 รวบรวมโดยหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน


(ต่อจากที่แล้ว) ไม่มีการเพิ่มขึ้นและลดลงตามความตรัสรู้ คือขันธ์ที่เคยนึกคิด เป็นต้น
ก็ทำหน้าที่ของตนไปตามคำสั่งของจิตผู้บงการ จิตที่เป็นวิมุตตก็หลุดพ้นจากความคละเคล้า
พัวพันในขันธ์ ต่างอันต่างอยู่ ต่างอันต่างจริง ต่างไม่หาเรื่องหลอกลวงต้มตุ๋นกัน
ดังที่เคยเป็นมา ต่างฝ่ายต่างสงบอยู่ตามธรรมชาติของตน ต่างฝ่ายต่างทำธุระหน้าที่
ประจำตน จนกว่าจะถึงกาลแยกย้ายจากส่วนผสม เมื่อกาลานั้นมาถึงจิตที่บริสุทธิ์ก็แสดง
ยถาทีโป จ นิพพุตโต เหมือนประทีปดวงไฟที่หมดเชื้อแล้วดับไปฉะนั้นไป
ตามความจริง เรื่องของสมมติที่เกี่ยวข้องกันก็มีเพียงเท่านี้ นอกนั้นไม่มีสมมติจะติดต่อกัน
ให้เกิดเรื่องราวต่อไป นี่คือธรรมแสดงในจิตท่านขณะแสดงลวดลายเป็นขณะสามรอบจบลง
อันเป็นวาระสุดท้ายแห่งสมมติกับวิมุตติทำหน้าที่ต่อกัน และแยกทางกันเดินตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา

ตลอดคืนวันนั้นท่านว่าท่านปลงสลดสังเวชในความโง่เขลาเต่าตุ่น ซึ่งเปรียบเหมือน
หุ่นตัวท่องเที่ยวในภพน้อยภพใหญ่ไม่มีประมาณ จนน้ำตาไหลตลอดคืน ในขณะที่
เดินทางมาพบบึงใหญ่มีน้ำใสสะอาดรสธรรมชาติมหัศจรรย์ที่ไม่เคยพบมาก่อน
ชื่อว่า "หนองอ้อ" และ "อ้อนี้เองหรือ" ที่พระพุทธเจ้าและสาวกท่านค้นพบว่าหนองอ้อ
และประกาศธรรมสอนโลกมาได้ตั้ง 2000 กว่าปีแล้ว เพิ่งมาพบวันนี้ และกราบพระคุณ
ของพระพุทธเจ้า พระธรรม และพระสงฆ์อย่างถึงใจ โดยกราบแล้วกราบเล่าอยู่ทำนองนั้น
ไม่รู้จักอิ่มพอ ถ้ามีคนไปพบเห็นเข้า ซึ่งกำลังปลงธรรมสังเวชด้วยทั้งน้ำตาและก้มกราบแล้ว
กราบเล่าอยู่เช่นนั้น คงจะมีความรู้สึกผิดปกติขึ้นมาทันทีว่า สมณะรูปนี้เห็นท่าจะมีทุกข์มาก
ถึงกับน้ำตาไหลออกมา และคงกราบกรานสานกล่าวเพื่อวิงวอนเทวดาอารักษ์ที่สิงสถิตอยู่ใน
ทิศทั้งหลายให้ช่วยระบายคลายทุกข์ให้อย่างแน่นอน หรือมิฉะนั้นก็จวนจะเข้าขั้น...เป็นแน่แท้
ดังนี้แน่นอน เพราะเป็นกิริยาที่ผิดปกติเอามากในเวลานั้น ความจริงก็คือท่านถึง พุทธะ
ธรรมมะ สังฆะ ประจักษ์ใจในคำว่า "ผู้ใดเห็นธรรม ผู้นั้นเห็นเราตถาคต" และเข้าเฝ้า
พระพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์ทางมารยาทของบุคคลผู้มีกตัญญูกตเวทิตา
ธรรมในใจจะพึงทำ ฝืนทนอยู่มิได้

ในคืนวันนั้นชาวเทพทั้งหลายทั้งเบื้องบนชั้นต่าง ๆ และเบื้องล่างทุกทิศทุกทางหลังจาก
พร้อมกันให้สาธุการประสานเสียงสำเนียงไพเราะเสนาะโสตจนสะเทือนโลกธาตุเพื่อประกาศ
อนุโมทนากับท่านแล้ว ยังพร้อมกันมาเยี่ยมฟังธรรมท่านอีกวาระหนึ่ง แต่ท่านไม่มีเวลา
รับแขก เพราะภาระกิจเกี่ยวกับธรรมชั้นสูงยังไม่ยุติลงเป็นปกติ ท่านเป็นเพียงให้อาณัต
สัญญานบอกชาวเทพทั้งหลายว่าท่านไม่ว่าง โอกาศหน้าค่อยมาใหม่ ชาวเทพทุกภูมิ
พากันกลับไปด้วยความโสมนัสยินดีโดยทั่วกันที่ได้มาพบเห็นวิสุทธิเทพในคืนแรกที่ท่านเห็นธรรม

พอสว่างจากที่ภาวนาแล้ว ท่านยังหวลระลึกถึงธรรมที่แสดงความอัศจรรย์ในตอนกลางคืน
อยู่มิได้ลืม ทั้งขณะที่แสดงความหลุดพ้น ทั้งขณะที่แสดงสามรอบตอนสุดท้ายที่แสดง
ความหมายต่าง ๆ ให้ท่านเห็นอย่างละเอียดละออ ทั้งหวลระลึกถึงคุณของต้นไม้ที่ท่านอาศัย
นั่งภาวนาและสถานที่อยู่อาศัย ตลอดจนชาวบ้านที่ให้ทานอาหารปัจจัยความเป็นอยู่ทุกอย่าง
ตลอดมา จนถึงเวลาบิณฑบาตซึ่งทีแรกท่านนึกจะไม่ไปบิณฑบาตมาฉัน โดยคิดว่าเท่าที่
เสวยวิมุตติสุขตอนกลางคืนมาถึงบัดนี้ก็พอกับความต้องการอยู่แล้ว แต่อดคิดเมตตาสงสาร
ชาวบ้านป่าบ้านเขาที่เคยมีบุญคุณต่อท่านมิได้​

 

คำเทศนาของพระอาจารย์มั่น ภูริภัตตะเถระ

ครั้งที่ 41 รวบรวมโดยหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน


ชาวบ้านป่าบ้านเขาที่เคยมีบุญคุณต่อท่านมิได้ เลยจำต้องไปทั้งที่ไม่ประสงค์จะไป
ขณะออกบิณฑบาตในหมู่บ้านชาวเขา สายตาปรากฏว่าตั้งหน้าตั้งตาจับจ้องมองดูชาวบ้าน
ทั้งที่มาใส่บาตร ทั้งที่อยู่ตามบ้านเรือน ตลอดเด็กเล็ก ๆ ที่เล่นคลุกฝุ่นอยู่ตามหน้าบ้านหลังเรือน
ด้วยความสนใจและเมตตาสงสารเป็นพิเศษ ทั้งที่แต่ก่อนไม่ค่อยมองดูใคร แม้ประชาชนทั้งบ้าน
ก็รู้สึกหน้าตายิ้มแย้มแจ่มใสเป็นพิเศษ มองเห็นท่านแล้วต่างายิ้มาย่องผ่องใสไปตาม ๆ กัน
กลับมาถึงที่พักแล้วจิตใจก็ยังอิ่มธรรมธาตุขันธ์ก็อิ่มพอใจในอาหารทั้งที่ยังมิได้ลงมือฉัน
จิตใจและธาตุขันธ์ไม่รู้สึกหิวโหยอะไรเลย แต่ก็ฝืนฉันไปตามจารีตของขันธ์ที่มีความสืบต่อกันด้วย
อาหารปัจจัยเป็นเครื่องประสาน ขณะฉันอาหารก็ไม่มีรสชาด มีแต่รสแห่งธรรมท่วมท้นไปหมด
ทั่วร่างกายจิตใจเข้าใจบทธรรมว่า รสแห่งธรรมชำนะซึ่งรสทั้งปวง

ในคืนต่อมาชาวเทพทั้งหลายที่มีความกระหายหิวในธรรม ได้พากันมาเยื่ยมท่านเป็นพวก ๆ
ทั้งเบื้องบนเบื้องล่างแทบทุกทิศทุกทาง ต่างพวกก็มาเล่าความอัศจรรย์แห่งรัศมีและอนุภาพ
แห่งธรรมของคืนวันนั้นให้ท่านฟังว่าเหมือนสวรรค์วิมานพิภพครุฑนาคเทวดาอินทร์พรหม
ยมยักษ์ทุกชั้นทุกภูมิในแดนโลกธาตุ สะเทือนสะท้านหวั่นไหวไปตาม ๆ กัน พร้อมกับ
ความอัศจรรย์ซึ่งไม่เคยมีมาก่อนส่งแสงสว่างไปทั่วพิภพเบื้องบนเบื้องล่างไม่มีประมาณ
ผู้มีญาณหยั่งทราบต้องสามารถมองเห็นกันได้ทั่วแดนโลกธาตุไม่มีอะไรปิดบัง
เพราะความสว่างไสวแห่งธรรมที่พุ่งออกจากกายใจของพระคุณเจ้ายิ่งกว่าความสว่าง
ของดวงอาทิตย์ร้อยดวงพันดวงเป็นไหน ๆ ใครไม่เห็นและเกิดความอัศจรรย์ก็นับว่าเหลือทน
ที่เกิดเป็นคนเป็นสัตว์อยู่บนโลกเปล่า ๆ นอกจากสัตว์ตัวมืดมิดปิดทวารเอาเสียจริง ๆ
จนไม่มีช่องว่างเอาเลย ถึงจะไม่รู้ไม่เห็นความอัศจรรย์ของคืนวันนั้น ใครอยู่ที่ไหน
ต่างก็ตะลึกพรึงเพลิดเกิดพิศวงงงันและอัศจรรย์ไปตาม ๆ กัน พวกเทวดาในภพภูมิต่าง ๆ
จึงพากันเปล่งเสียงสาธุการเพื่ออนุโมทนาโพธิสัมภารที่เกิดจากบุญบันดาลเพราะบารมี
ของพระคุณเจ้าเป็นเสียงเดียวกัน ถ้าไม่อัศจรรย์ถึงขนาดนั้นใครจะได้รู้ถึงทั่วกันเลย
นับว่าพระคุณเจ้ามีบุญหนักศักดิ์ใหญ่มีวาสนาบารมีแก่กล้า สามารถทำให้มวลสัตว์มากมาย
หลายภพหลายภูมิได้อาศัยพึ่งร่มเงาแห่งความร่มเย็นจากบารมีท่านได้เป็นสุขทั่วหน้ากัน
นาน ๆ ทีถึงจะมีสักครั้ง ผู้ไม่มีบุญวาสนาไม่ว่ามนุษย์มนา เทวดา อินทร์ พรหม ใต้น้ำ
บนบก ในเวหาอากาศทั่วไตรโลกธาตุเกิดมาตายเปล่าไม่ได้พบได้เห็นอย่างง่ายดาย

ทั้งนี้นับว่าพวกข้าพเจ้ามีบุญชักนำมา วาสนาตามส่งถึงได้พบได้เห็น ได้กราบไหว้บูชาท่าน
อย่างสมใจ และได้พักคำโอวาทสั่งสอนที่ท่านเมตตาชี้แจงพอเป็นแสงสว่างแก่จิตใจ
และทางดำเนินเพื่อภพเพื่อภูมิอันสูงส่งขึ้นไปด้วยความสดชื่นตื่นตัว พอพวกเทวดาที่มาจากชั้น
และที่ต่าง ๆ กลับไปตามวาระของตนซึ่งมาในเวลาต่าง ๆ กันแล้ว ท่านก็เริ่มรำพึงธรรม
ที่ได้รู้เห็นมาด้วยความทุกข์ยากลำบาก ปรากฏได้ความสำหรับท่านผู้ค่อนข้างปฏิบัติยากผิด
ธรรมดาว่า ธรรมรอดตาย ถ้าไม่รอดตายก็คงไม่ได้พบเห็นแน่นอน เมื่อพยายาม
แหวกว่ายจนถึงฝั่งแห่งความปลอดภัยไร้ทุกข์แล้ว จากนั้นพอเริ่มทำภาวนาทีไร ทำให้
ท่านหวลระลึกถึงสิ่งไม่ควรระลึกแทบทุกครั้งไปทั้งที่แต่ก่อนท่านไม่เคยสนใจเลย
สิ่งที่เกี่ยวกับคู่บารมีท่านมาดั้งเดิม ท่านเล่าว่าแต่ก่อนที่ยังไม่ถึงธรรมขั้นนี้ คู่บารมี
ที่เคยปรารถนาพุทธภูมิมาด้วยกันแต่สมัยก่อนโน้นก็เคยมาเยี่ยมท่านทางสมาธิภาวนาเสมอ
ท่านแสดงธรรมให้ฟังเล็กน้อยแล้วสั่งให้กลับไป นาน ๆ จะมาสักครั้งหนึ่งแต่มา
ในรูปแห่งวิญญาน มองร่างไม่ปรากฏเหมือนภพอื่น ๆ เวลาท่านถามก็ตอบว่าเป็นห่วงท่านมาก​

 

คำเทศนาของพระอาจารย์มั่น ภูริภัตตะเถระ

ครั้งที่ 42 รวบรวมโดยหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน


(ต่อ) เวลาท่านถามก็ตอบว่า เป็นห่วงท่านมาก ยังมิได้ตั้งใจไปเกิดในภพภูมิ
ที่เป็นหลักเป็นฐานใด ๆ ทั้งสิ้น ทั้งกลัวท่านจะหลงลืมความสัมพันธ์ และความปรารถนา
ที่เคยพาปรารถนาเป็นพระพุทธเจ้าองค์หนึ่งในอนาคต จึงต้องมาคอยฟังเรื่องราวอยู่เสมอ
ด้วยความเป็นห่วงและเสียดาย ท่านก็ได้บอกว่าได้ของดความปรารถนานั้นไปแล้ว
และได้ตั้งใจปฏิบัติให้พ้นจากทุกข์ในชาตินี้ ไม่ขอเกิดอีก ซึ่งเท่ากับขอเอาทุกข์ภัย
ที่เคยพบเคยเห็นกับชาตินั้น ๆ มาแบกหามต่อไปอีก แม้มิได้ตอบให้ท่านทราบว่า
หายห่วงหรือยังห่วงอยู่ในเรื่องนั้น แต่ก็ยังเป็นห่วงคิดถึงท่านตลอดมามิได้หลงลืมจืดจาง
แต่นาน ๆ มาเยื่ยมท่านหนหนึ่งดังนี้ พอมาถึงระยะนี้องค์ท่านเองนึกเป็นห่วงและสงสาร
ที่เคยได้รับความทุกข์ยากลำบากในภพชาตินั้น ๆ มาด้วยกันตามที่ท่านพิจารณารู้เห็น
จึงนึกวิตกอยากพบเพื่อจะได้ปรับปรุงความเข้าใจและเล่าอะไรที่จำเป็นให้ฟังจะได้หายสงสัย
หมดกังวลความผูกพันในความหลัง เพียงนึกวิตกเท่านั้น พอตกกลางดึกยามสงัด
คู่บารมีท่านก็มาจริง ๆ และมาในรูปแห่งวิญญานตามเดิม ท่านเริ่มถามถึงภพชาติ
ที่กำลังเป็นอยู่ว่า ทำไมมีแต่ดวงวิญญานไม่มีรูปร่างเหมือนภูมิอันเป็นทิพย์ทั่ว ๆไป
เวลานี้เกิดเป็นอะไรจึงได้มาในลักษณะวิญญานเช่นนี้

ดวงวิญญานตอบท่านว่า นี่เป็นภพย่อยอันละเอียดอีกภพหนึ่งในบรรดาภพทั้งหลาย
ที่มารออยู่ในภพนี้ก็เพราะความเป็นห่วงดังที่ได้เคยเรียนแล้วนั่นเอง ที่มานี้ก็เพราะว่า
ท่านอยากให้มาถึงได้มา ไม่กล้ามาบ่อยนักเพราะเป็นความกระดากอายอยู่ภายในทั้ง ๆ
ที่อยากมาบ่อยที่สุด แม้มาแล้วก็ไม่มีความเสียหายอะไร้งสองฝ่าย เพราะมิใช่วิสัยจะทำให้
เกิดความเสียหายได้ก็ตาม แต่ความรู้สึกอันดั้งเดิมที่เคยมีต่อกัน หากทำให้เกิดความ
ตะขิดตะขวงใจไม่กล้ามาเอง ทั้งท่านก็เคยบอกว่า ไม่ให้มาบ่อยนัก แม้ไม่เสียหาย
ก็อาจเป็นอารมณ์เครื่องทำให้เนิ่นช้าแก่การปฏิบัติได้ เพราะใจเป็นสิ่งละเอียดอาจรับเอาอารมณ์
อันละเอียดมาเป็นอุปสรรคแก่การดำเนินของตนได้ ก็เชื่อว่าอาจเป็นได้ดังที่บอกจึงมิได้มาบ่อยนัก
คืนวันท่านตัดขาดจากภพจากชาติจากญาติมิตรสหาย จากสายบารมีผู้หวังพึ่งเป็นพึ่งตาย
อย่างไม่อาลัยเสียดายเลยนั้นก็ทราบ เพราะเรื่องสะเทือนไปทั่วโลกธาตุต้องทราบกันทุกหนแห่ง
แต่แทนที่จะเกิดความชื่นบานหรรษาอนุโมทนาด้วยดังที่เคยเป็นมาแต่ก่อนนั้น เลยกลับเกิด
ความน้อยเนื้อต่ำใจด้วยความวิปริตคิดไปต่าง ๆ นานา ว่า ท่านไปแบบไม่เหลียวแล แม้คู่บารมี
ที่เคยทุกข์เคยตะเกียกตะกายถวายความจงรักภักดีในภพน้อยภพใหญ่มาด้วยกันก็ไม่เหลือบมอง

ชาติวาสนาของตัวนี้แสนอาภัพก็อยู่ไปตามกรรม มีแต่ลูบคลำทุกข์ไม่มีวันปล่อยวางอย่างนี้แล
ผู้พ้นไปก็ไกลทุกข์ แต่ผู้ที่กำลังตกทุกข์อยู่ในกองทุกข์ก็อดทนไป คิดไปมากเท่าใดก็เหมือนคน
ไม่มีปัญญาแต่อยากขึ้นไปชมเดือนดาวบนท้องฟ้า สุดท้ายก็มานั่งนอนกอดกับทุกข์ไป
ตามแบบของคนมีกรรมหนาหาทางออกไม่ได้ ผู้อาภัพชาติวาสนาที่กำลังดิ้นรนทนทุกข์
บนหาความสุขอยู่เวลานี้ ก็คือผู้ที่กำลังเสียใจ ร้องไห้อยากขึ้นไปชมเดือนดาวบนท้องฟ้า
ซึ่งแสนน่าทุเรศเอาหนักหนา น่าเวทนาเหลือประมาณผู้นี้เองจะเป็นผู้อื่นใดที่ไหนกัน
ท่านผู้เป็นเสมือนเดือนดาวบนฟ้าส่องสว่างจ้าทั่วสารทิศ จะสถิตอยู่ที่ใดก็ไม่อับเฉาในธรรม
แต่ความสว่างไสวไปทุกทิศทุกทางโดยรอบขอบเขตจักรวาล สนุกอยู่ด้วยความสำราญบานใจ
หากบุญวาสนาของดวงวิญญานข้าบาทบริจาริกยังพอมีอยู่บ้างไม่ขาดสูญพูนทุกข์ขอท่าน
ได้โปรดเมตตาแผ่กระแสธรรมไปบันดาลพร้อมทั้งดวงวิญญานอันบริสุทธิผ่องใสไปโปรด
ประทานพอได้พ้นจากโทษในสงสาร ขอคำวิงวอนสัตยาธิษฐานนี้ จึงมีกำลังบันดาลให้เป็น
ไปดังใจหมายของข้าอย่าเนิ่นนาน ได้โพธิสมภารอย่างใกล้ชิดเร็วพลันเถิด
นี่เป็นคำของดวงวิญญานวิงวอนอธิษฐานหวังโพธิสมภาร หมายปองด้วยความละล่ำละลัก
ซึ่งเป็นคำที่น่าสมเพชเวทนาเอานักหนา ท่านตอบว่า...​

 

​

คำเทศนาของพระอาจารย์มั่น ภูริภัตตะเถระ ​

ครั้งที่ 43 รวบรวมโดยหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน​

(ต่อ)ท่านตอบว่า เท่าที่นึกวิตกอยากให้มาก็มิได้มุ่งเจตนาให้เกิดความเสียใจดังที่เป็นอยู่เวลานี้
ซึ้งเป็นทางที่ผิด สัตว์โลกซึ่งมีอยุ่ทั่วโลกธาตุซึ่งมีความหวังดีต่อกัน เขามิได้นำเรื่องทำนองนี้
มาคิดกัน คำว่า เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา ในพรหมวิหารก็เคยบำเพ็ญมามิใช่หรือ
ดวงวิญญานตอบว่า บำเพ็ญมาช้านานจึงอดคิดถึงความผูกพันที่เคยบำเพ็ญธรรมทั้งสี่นี้
มาด้วยกันไม่ได้ เมื่อผู้หนึ่งเอาตัวรอดไปเสียแต่เพียงคนเดียวเช่นนี้ ธรรมดาสัตว์ที่มีกิเลส
เช่นวิญญานนี้จึงอดกลั้นเสี่ยใจไม่ได้ แล้วก็ได้รับความทุกข์เพราะความสลัดปัดทิ้ง
ไม่เหลียวแลนั้น จนเวลานี้ก็ยังไม่เห็นความสว่างสร้างซาแห่งความทุกข์นั้นลงบ้างเลย
ท่านพูดปลอบว่า การสร้างความดีมาทั้งมวลทั้งที่สร้างโดยลำพังตนเองทั้งที่ผู้อื่น
พาสร้างก็เพื่อแก้ความทุกข์กังวลออกจากตัว มิได้สร้างเพื่อความร้อนรนขนทุกข์เข้าใส่ตัวเอง
จนถึงต้องได้รับความเดือดร้อนวุ่นวายมิใช่หรือ ดวงวิญญานตอบว่าใช่ แต่วิสัยของผู้มีกิเลส
เมื่อไม่สามารถเลือกทางเดินที่ราบรืนปลอดภัยได้ ก็จำต้องลูบคลำไปตามประสา โดยไม่ทราบว่า
ที่ทำไปนั้นถูกหรือผิดจะพาให้ตนเป็นสุขหรือเป็นทุกข์ ส่วนที่เป็นทุกข์ก็รู้อยู่แก่ใจ แต่ไม่ทราบ
จะหาทางออกด้วยวิธีใด ก็จำต้องดิ้นรนบ่นทุกข์ไปทำนองที่เห็นอยู่เวลานี้​

ท่านเล่าว่าวิญญานทำความเหนียวแน่นแม่นมั่นปรับทุกข์ปรับร้อนกับท่านอย่างเอาจริงเอาจัง
หาว่าท่านหลบหลีกปลีกตัวไปเสียคนเดียว ปราศจากความเมตตาสงสารกับผู้ที่เคยตะเกียกตะกาย
เสือกคลานาผ่านทุกข์มาด้วยกัน ไม่เหลือบมองเพื่ออนุเคราะห์สงเสริมพอให้มีทางพ้นไปด้วยได้
ตอนนี้ท่านพูดเป็นประโยคแทรกในระหว่าง จากนั้นก็อนุเคราะห์สืบต่อกับดวงวิญญานต่อไป
ท่านพูดปลอบโยนกับดวงวิญญานว่า การรับประทานแม้จะรับอยู่ร่วมวงในภาชนะหรือใน
โต๊ะเดียวกันก็ยังมีผู้อิ่มก่อนอิ่มที่หลัง จะให้อิ่มในขณะเดียวกันย่อมไม่ได้ การบำเพ็ญความดี
ทั้งหลายแม้จะบำเพ็ญมาด้วยกัน ดังพระพุทธเจ้ากับนางพิมพายโสธราคู่พระบารมี
ก็ยังปรากฏว่าพระองค์ทรงบรรลุถึงแดนพ้นทุกข์ก่อนแล้วเสด็จกลับมาประทานพระโอวาท
แก่พระนาง แล้วค่อยสำเร็จในวาระต่อไป เรื่องเช่นนี้ก็ควรนำไปคิดอ่านไตร่ตรองยึดเป็นคติ
ย่อมจะเกิดประโยชน์มหาศาลแก่เราเองดีกว่าจะมาปรับทุกข์ปรับร้อนแก่ฝ่ายหนึ่ง ซึ่งกำลังพยายาม
คิดหาทางช่วยเหลืออยู่อย่างเต็มใจ และเสาะแสวงหาทางเพื่อช่วยให้หลุดพ้นอย่างเต็มกำลัง
มิหนำยังถูกหาว่ามีใจจืดจางวางปล่อยไม่เหลียวแล ก็ยิ่งเพิ่มความทุกข์ทั้งสองฝ่ายเข้าไปอีก
ซึ่งเป็นความคิดที่ไม่เหมาะสมเลย ควรเปลี่ยนความคิดเสียใหม่ตามแบบพระชายา
ของพระพุทธเจ้า ซึ่งเป็นทางให้เกิดความสุขและเป็นฉบับที่ดีงามถูกต้องดีงามแก่ผู้อื่นด้วย​

การวิตกอยากให้มาก็เพื่ออนุเคราะห์ มิใช่เพื่อจะขับไล่ไสส่ง การสั่งสอนตลอดมาก็เพื่ออนุเคราะห์
ส่งเสริมตามแบบฉบับแห่งธรรมแก่ผู้ควรอนุเคราะห์ คำว่าปล่อยปละละเลยไม่เหลียวแลนี้
ยังมองไม่เห็นว่าได้ทอดธุระปล่อยวางห่างเหินอย่างไร ความคิดและอุบายที่แสดงออกทุกขณะจิต
ที่คิดเพื่ออนุเคราะห์เป็นจิตที่บริสุทธิด้วยเมตตากรุณาจริง ๆ เพื่อผลที่ผู้รับไปปฏิบัติได้
มากน้อยเพียงใดก็รอคอยจะแสดงมุทิตาจิตไปด้วยเสมอ หากได้ผลเป็นที่พึงพอใจไม่มีข้องแวะ
ที่ไหนแล้ว ผู้ให้ความอนุเคราะห์ก็เบาใจหายห่วง จิตกับอุเบกขาธรรมก็เข้ากันได้สนิท
การที่พาปรารถนาพุทธภูมิก็มุ่งจะพาข้ามโลกสงสาร การของดจากพุทธภูมิมาตั้งความปรารถนา
เป็นสาวกภูมิ อันเป็นภูมิของผู้สิ้นกิเลสอาสวะ ก็เป็นความมุ่งหมายเพื่อจะพาสิ้นกิเลส
และกองทุกข์ทั้งมวลก้าวเข้าสู่บรมสุขคือพระนิพพานอันเป็นจุดอันเดียวกัน การพาบำเพ็ญกุศล
ในชาติต่าง ๆ ตลอดมาจนชาติปัจจุบันได้มาบวชบำเพ็ญในพระศาสนา มีสติปัญญาเพียงใด
พอติดต่อข่าวสารถึงได้ก็พยายามเสมอมา จนได้มาพบเห็นกันในภพนี้และได้ให้โอวาท
สั่งสอนเต็มสติปัญญาตลอดมาถึงปัจจุบันบัดนี้ ล้วนเป็นอุบายวิธีอนุเคราะห์ด้วยความเมตตา
สงสารสุดที่จะประมาณอยู่แล้ว ไม่มีขณะจิตใดที่จะทอดอาลัยหมายปลีกตัวให้พ้นไป
แต่เพียงผู้เดียว แต่เป็นขณะจิตที่เต็มไปด้วยความเป็นห่วงสงสาร


ขอขอบคุณข้อมูลจาก
http://www.umarin.com/umaboard/​