เรื่องเกิด แก่ เจ็บ ตาย

แสดง ณ วันที่ ๑๙ สิงหาคม ๒๕๒๑


นักปฏิบัติ เวลายืน เดิน นั่ง นอน กิน พูด คิด พยายามสำรวมอินทรีย์สังวรณ์ให้มาก เราเป็นผู้มีศีลแล้ว

 

แสดง ณ วันที่ ๒๐ สิงหาคม ๒๕๒๑

 

แสดง ณ วันที่ ๒๒ สิงหาคม ๒๕๒๑

​

พยายามทำกรรมฐานให้มากเพราะการเจริญกรรมฐานเป็นบุญใหญ่ เป็นอานิสงส์ใหญ่ เพราะเป็นงานที่ทำให้เราพ้นทุกข์ต้องพยายามสำรวมอินทรีย์สังวรณ์ต้องสำรวมระวังให้มาก

 

แสดง ณ วันที่ ๒๑ สิงหาคม ๒๕๒๑


อุปกิเลส ๑๖ ข้อ พวกเราสวดกันอยู่นี้ ขอให้สามเณรระลึกไว้เสมอว่าอย่าให้มันเกิดขึ้นได้ เมื่อมันเกิดขึ้นกับภิกษุสามเณรรูปใดพึงรู้เถอะว่า

 

แสดง ณ วันที่ ๒๔ สิงหาคม ๒๕๒๑


การเจริญกรรมฐานทุกครั้งเราต้องระลึกถึง พระพุทธเจ้าพระธรรมเจ้า พระสงฆ์เจ้าอยู่ที่ใจเสมอ เพื่อให้ใจมีที่ยึดเหนี่ยว เมื่อเรามีพระอยู่ที่ใจแล้ว กิเลสที่มันเคยครอบงำจิตใจยอมถอยหนีไป ทีนี้เมื่อกายเราตั้งเป็นสมาธิแล้ว ก็เหลือแต่ใจเท่านั้นที่เราจะต้องดัดแปลงให้เป็นองค์พระ ขณะนี้ราคะของเรามันไม่มี ขอให้เราจำอารมณ์นี้ไว้ แล้วหมั่นเข้าหมั่นออกไปในอารมณ์นั้น คือจำในอารมณ์ทีมันว่างจากิเลสตัณหานั่นเอง

 

แสดง ณ วันที่ ๒๕ สิงหาคม ๒๕๒๑


ภิกษุที่ว่ากล่าวสั่งสอนอบรมสามเณรนี้ ขอให้สามเณรพึงระลึกเสมอว่า

 

แสดง ณ วันที่ ๒๙ สิงหาคม ๒๕๒๑


สามเณรพึงดีใจเถอะที่พระท่านสอนกรรมฐานให้แก่พวกเรา ท่านได้นำเอาพระอริยเจ้ามาให้พวกเราแล้ว การเจริญกรรมฐานนี้ได้บุญกุศลมาก จิตสงบจากนิวรณ์เพียงช้างสะบัดหู งูแลบลิ้น ไก่กระพือปีกก็ได้บุญมากแล้ว แต่นี่สามเณรเจริญกรรมฐานตั้ง ๑ ชั่วโมง ได้บุญไม่รู้เท่าไรเลย เรื่องขาดการเจริญกรรมฐานก็ดี ขาดการทำวัตรเช้าเย็นก็ดี พึงรู้เถอะว่าเป็นหนี้ข้าวน้ำญาติโยมแล้ว เพราะว่าบางทีบางขณะเราขาดสติเผลอสติ

 

แสดง ณ วันที่ ๓๑ สิงหาคม ๒๕๒๑

​

เมื่อเราเจริญกรรมฐานภาวนาจนได้สมถะหรือได้สมาธิแล้ว พยายามทำให้เป็นวสีชำนาญในการเข้าออก เมื่อมีความชำนาญแล้ว อารมณ์ที่มันเคยเกี่ยวข้องกับโลกก็ดับลง เป็นเหตุให้ถอน

 

แสดง ณ วันที่ ๔ กันยายน ๒๕๒๑

​

สมถภาวนา เมตตาเจโตวิมุตติ นี้เป็นภาวนาอย่างหนึ่ง ทำให้นักปฏิบัติสามารถทำจิตใจให้หลุดพ้นจากกิเลส ตามภูมิ ตามชั้นของตน เมตตา ความรักใคร่ตนเองและผู้อื่น อยากให้เพื่อนเกิด แก่ เจ็บ ตาย มีความสุข มีความกรุณา มีความสงสารตนเองและผู้อื่นเพื่อนเกิด แก่ เจ็บ ตาย ให้พ้นจากความทุกข์ มุทิตา มีความพลอยยินดี ในเมื่อตนเองและผู้อื่นที่ได้มรรค ได้ผล เป็นพระอริยบุคคล ไม่มีความอิจฉาริษยาทั้งในต่อหน้าและลับหลัง อุเบกขามีความวางเฉยในเมื่อตนเองและผู้อื่นเพื่อเกิด แก่ เจ็บ ตาย ถึงภัยความตาย ความแตกดับแห่งชีวิต เพราะเขามีกรรมเป็นผู้ลิขิตให้เป็นไปตามอำนาจของกฎแห่งกรรมหรือว่าทำใจให้วางเฉยต่ออารมณ์อกุศลไม่ยอมทำตนเป็นคนโอนเอียงไปตามอารมณ์ของมันนั่นแหละพรหมวิหารธรรม อันเป็นเครื่องอยู่ของพรหมผู้มีชิวตอยู่ก็คือ ภิกษุ สามเณร แม่ชี ผู้มีพรหมวิหารรรมอยู่ในจิตใจนั่นเอง


จึงได้กล่าวว่านักปฏิบัติกรรมฐานนี้

 

แสดง ณ วันที่ ๘ กันยายน ๒๕๒๑

​

ทำให้สมาธิเกิดได้เร็ว เมื่อเรามีสมาธิแล้ว สมาธินั่นแหละมันละกิเลสเป็นของปุถุชน ทำให้คนเป็นพระอริยะเจ้า

 

แสดง ณ วันที่ ๙ กันยายน ๒๕๒๑


น้ำนี้มันไม่เคยง้อใครเลย ใครจะกินหรือไม่กิน จะอาบหรือไม่อาบ มันไม่เคยเรียก ไม่เคยเชิญใครเลย หรือว่าใครจะนำมันไปล้างกระโถน ซักผ้าขี้ผ้าเยี่ยว มันก็ไม่เคยบ่น

 

แสดง ณ วันที่ ๑๐ กันยายน ๒๕๒๑ (เช้า)

​

การทำวัตรเช้าเย็นนี้ เป็นตัวธรรมะทั้งนั้นเลย คนพูดธรรมะไม่ได้ แต่มีการสำรวมอินทรีย์สังวรณ์ดี ผู้นั้นเป็นคนมีธรรมะแล้ว เมื่อไม่มีอินทรีย์สังวรณ์จะรู้จักเรื่องของธัมมะ ธัมโม ได้อย่างไรล่ะ เรามีศีลเป็นข้าวกล้า มีศรัทธาเป็นคันไถ นำชีวิตจิตใจออกจากกิเลส ตัณหา นำตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ให้รู้จักกับธรรมภายในให้พ้นออกจากกามสังกัปโป ความดำริในกาม จิตที่ดำริถึงกามนั้นเป็นจิตที่ต่ำทราม เมื่อจิตมันดำริคิดนึกถึงกามอย่างนี้ เราควรอบรมจิตใจให้มันอยู่กับธรรมะ ให้มันพ้นจากอารมณ์เหล่านั้น เพราะอย่างนั้นแหละจึงต้องอาศัยคุณของพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ เป็นเครื่องยึดเหนี่ยวของใจ

พวกเราก็ท่องกันอยู่ทุกเช้ามิใช่หรือว่า

 

แสดง ณ วันที่ ๑๐ กันยายน ๒๕๒๑ (เย็น)


พึงตั้งสติระลึกถึงพระพุทธเจ้า พระธรรมเจ้า พระสงฆ์เจ้าอยู่ที่ใจ พยายามทำอยู่อย่างนี้เสมอ อย่าให้จิตใจเผลอจากองค์ภาวนา ให้ร่าเริงบันเทิงใจในลมออก ย่อมถอนตนออกจากนิวรณ์ทั้ง ๕ ทำตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ให้มีความรู้อยู่ภายใน อานาปานสติกรรมฐานนี้เป็นกรรมฐานตรงต่อจริงของปุถุชนสามัญทั่วไป ทีนี้พอจิตมันสงบได้ที่ดีแล้ว ก็หลบกิเลสเข้าสู่ภวังค์ ทิ้งไว้แต่ความหลัง คือ สัญญาในอดีตที่ผ่านมา และไม่ยอมทำไว้ข้างหน้าซึ่งอนคตารมณ์ มีแต่ผู้รู้อยู่คนเดียวกิเลสชนิดใดเมื่อมากระทบแล้วก็ดับไป หาได้กล้าอยู่สู้หน้ากับเอกัคคตารมณ์ไม่เลย เพราะเหตุที่เราได้สร้างฐานพระสมาธิไว้ดี ย่อมไม่แคล้วที่จะได้มรรคผลที่ตนตั้งความปรารถนาเอาไว้ สภาวะแห่งชีวิตจิตใจของนักปฏิบัติเท่านั้นที่เข้าไปสัมผัสสะกับมันได้

เพราะบัณฑิตชนทั้งหลายได้กล่าวไว้ว่าเป็น

 

แสดง ณ วันที่ ๑๑ กันยายน ๒๕๒๑

การที่พวกเราเข้ามาบวชในพระพุทธศาสนาของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ก็เพื่อที่จะเจริญสมถภาวนา และวิปัสสนาภาวนา เราต้องอบรมต้องพยายามในเรื่องศีล สมาธิ ปัญญา ให้มากเราเป็นคนมาจากบ้านแล้วจึงต้องเข้ามาในพระพุทธศาสนา น้อมถวายเครื่องสักการะบรรณาการของคนยากทั้งหลายแด่พระพุทธเจ้า พระธรรมเจ้า พระสงฆ์เจ้า เพื่อหวังว่าจะอาศัยท่านเป็นที่พึ่งอาศัยทางใจออกจากความทุกข์ เมื่อเราเข้ามาบวชเรียนกันแล้วท่านก็ไม่ได้บังคับใคร จะบวชอยู่ตลอดไป หรือว่าจะสึกหาลาเพศออกไปก็ตามใจ ท่านไม่ว่าได้ยินไหมล่ะ

เราสวดมนต์ทำวัตรว่า

 

แสดง ณ วันที่ ๑๒ กันยายน ๒๕๒๑

 

แสดง ณ วันที่ ๑๓ กันยายน ๒๕๒๑

กรรมฐานห้าคือ เกศา โลมา นขา ทันตา ตโจ นี้เป็นเหตุทำให้นักปฏิบัติ ให้ได้รูปฌาน และอรูปฌาน ทีนี้เมื่ออารมณ์ของนักปฏิบัติผ่านถึงฌานชั้นนี้ จิตย่อมดับจากอารมณ์เก่าๆ เป็นอารมณ์หยาบๆ มาเป็นอารมณ์ละเอียดถึงความผ่องใสแห่งจิต ที่มีสภาพรู้อารมณ์เดียว แล้วต่อจากนั้นจิตมันก็มีอาการดับวูบหายลงไปคล้ายๆ กับว่าเราขาดสติหรือเผลอสติ แต่บางครั้งถ้าเรามนสิกรรมฐานไม่ดี มันก็มีอาการขาดสติได้เหมือนกัน แต่นักปฏิบัติย่อมมีสติระลึกรู้อยู่เสมอย่อมมีความรู้ตัวอยู่ทุกขณะ นี้แหละท่านเรียกว่า

 

แสดง ณ วันที่ ๑๔ กันยายน ๒๕๒๑

เรื่องของอุปกิเลส ๑๖ นี้ไม่มีแก่ผู้ใดเลย

 

แสดง ณ วันที่ ๑๘ กันยายน ๒๕๒๑

เป็นอย่างนี้แหละ คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า พระเถระก็ดี ผู้ปานกลางก็ดี ผู้บวชใหม่ก็ดี ท่านสอนให้มีความสามัคคีพร้อมเพรียงกัน อ่อนน้อมต่อกัน

 

แสดง ณ วันที่ ๒๓ กันยายน ๒๕๒๑

พยายามทำเจริญกรรมฐานให้มาก ตัวขี้เกียจขี้คร้านเป็นตัวไม่ให้ได้มรรค ผล เช่นเสียงที่มันเกิดเราก็ได้ยินเสียงนั้นด้วย ท่านเรียกว่า

 

แสดง ณ วันที่ ๒๖ กันยายน ๒๕๒๑

เรื่องของการปฏิบัตินี้เป็นวิบากที่ไม่มีใครทำใครให้หลุดพ้นได้ เราต้องทำเอง ผมพยายามปฏิบัติอยู่ในสติปัฏฐานสี่ ถ้าไม่ได้มาปฏิบิตกรรมฐาน ป่านนี้เสร็จไปนานแล้ว อายุมันยืดมาได้ก็เพราะอาศัยการปฏิบัติกรรฐานนี่แหละ จิตใจที่ได้สัมผัสสะกับสมาธิหรือฌานก็เพราะจิตใจไม่ถูกตัวสังขารปรุงแต่งตัวสมุทัยก็ดับด้วย เมื่อสมุทัยดับดับพระอริยมรรคก็เกิดแล้วประหารสังโยชน์ เพราะอย่างนี้แหละเราจึงต้องอาศัยมรรคเป็นเครื่องมือที่จะดำเนินไปสู่จุดมุ่งหมายปลายทาง